Code Blauw. Zo heet de show van Klaas Wilting waarmee hij als 80-jarige volle zalen trekt. Zoals ook 17 mei in de Oude Pastorie van Mijdrecht. Peter en ik zaten op de voorste rij.  

Klaas Wilting opent zijn show ‘’Code Blauw’’ met een film over Amsterdam. Harry Slinger zingt het door Drukwerk gemaakte lied ‘’Heel Amsterdam zegt dat je bent veranderd.’’ Zoals ook Klaas Wilting dat zag veranderen vanaf zijn begintijd als agent in 1965 aan het bureau Leidse Plein tot en met zijn werk als woordvoerder van Politie Amsterdam (1980-2000).  

Code Blauw en de veranderde maatschappij

De maatschappij is veranderd. Van een witte samenleving in een smeltkroes van liefst 167 verschillende culturen. ‘’Een stad van ons kent ons werd een stad van ons kent de ander niet meer’’ schreef Wilting in zijn boek ‘’Gevaar loert overal.’’
Hij begon in een tijd zonder mobiele telefoon en digitale hulpmiddelen. ‘’Schrijven deed je op een typemachine en op straat hield je de boel in de gaten. Nu doen computers dat.’’ Alles verloopt sneller. Ook de screening. Mede door de wet op de privacy en het te kort aan agenten verloor ze haar diepte. Met als gevolg meer foute agenten.

Klaas Wilting en de verharde maatschappij

De maatschappij raakte verhard. ‘’ Wij droegen een dienstwapen. Nu sjouwen ze handboeien, pepperspray en een dienstwapen met zich mee plus een kogelwerend vest. Van de jongeren draagt 70-80% tegenwoordig een vuurwapen of mes’’, zegt Wilting.
Gezag is niet meer vanzelfsprekend. De gemoedelijke Bromsnor(Lou Geels) uit de serie Swiebertje (1955-1975) bestaat niet meer. Hij hield op straat alles in de gaten zodat mensen zich veilig voelden. Nu zie je op straat bijna geen agenten meer.   
‘’Als ik in mijn tijd als politieagent zei: ‘’U gaat die kant op.’’ Dan deden ze dat. Nu vragen ze naar het waarom en wie of dat bepaalt’’ schreef Wilting.  Hoewel, het kon er tijdens rellen harder aan toegaan dan nu.

Code Blauw: rellen

‘’Vanaf het begin waren er rellen’’, vertelt Wilting, De show toont beelden van de  bouwrellen (1965/66/67) en uit de hand gelopen demonstraties. Oproerkraaiers slaan met stokken en kettingen en steken flessen benzine aan.
Op 24 augustus 1970 woedt er een complete oorlog bij het Monument op de Dam. De daar bivakkerende onrust stokende hippies vechten vier dagen lang tegen agenten. Een collega van Klaas Wilting krijgt een baksteen in zijn gezicht. 

25 augustus 1970

Toch staan niet deze vier dagen gegrift in ons collectieve geheugen. Massaal herinneren we nog wel die ene dag van 25 augustus 1970. Op die datum veegden mariniers de Dam schoon.
De pers gaf de mariniers alle aandacht maar noemde de politie laf. Agenten kwamen eigenlijk alleen in het nieuws bij een te hard ingrijpen. En dat terwijl de rechtsstaat snakte naar een harde aanpak wegens de opkomende drugscriminaliteit. ”In plaats daarvan kwam er een gedoogbeleid,” zegt Klaas Wilting.

Drugscriminaliteit 

De show ‘’Code Blauw’’ neemt ons mee naar het Leidseplein. Daar waar vroeger het politiebureau stond, zetelt nu coffeeshop The Bulldog van Henk de Vries. Daar herinnert slechts een klein museum aan haar vroegere functie.  
Eigenaar Henk de Vries begon in 1970 met het verkopen van wiet op het Holland Pop Festival in Rotterdam. In 1974 richtte hij op de wallen The Bulldog op in de voormalige seksshop van zijn vader.
‘’Daarmee begon de handel in verdovende middelen’’, zegt Wilting. ‘’Door deze te gedogen maakte de overheid criminelen schatrijk. Politici in Den Haag faciliteerden  met hun gedoogbeleid de criminaliteit en lieten deze groeien. Vandaag de dag staat 70% van de misdaden in verband met drugs.”

Uit het zicht

De overheid stootte de politie als gezagsdrager van zijn voetstuk. Zo moest het  politiebureau verhuizen van het Leidseplein naar de pishoek van de Lijnbaansgracht. De commissaris van de koningin opende het in december 1977.
Het was de tijd van flower power van lief doen tegen elkaar. Het dienstwapen verdween uit het zicht. Je mocht het wel dragen maar dan wel onder een stuk uniform. Intussen maakte de handel in drugs criminelen schatrijk.  
Door de falende overheid ontwikkelde Nederland zich steeds meer tot de narcostaat van nu. Dat gegeven loopt als een rode draad door de show. ‘’Code Blauw’’ neemt ons mee naar de bekendste plaatsen van liquidaties. Zoals het Hilton waar op 17 juni 1991 een eind kwam aan het leven van drugsbaron Klaas Bruinsma. 

Knuffelcriminelen

De overheid gedoogde drugscriminaliteit en de pers sabelde de politie al snel neer. Intussen groeide de sympathie voor ‘’zware jongens’’. Ook voor drugscrimineel Willem Holleeder die dankzij het weekblad De Revu uitgroeide tot knuffelcrimineel.   
Samen met Cor van Hout ontvoerde hij biermagnaat Freddy Heineken en diens chauffeur Ab Doderer. Deze twee goede mensen zaten maar liefst drie weken vast (van 9 tot 30 november 1983). Dat verwoestte voorgoed beide levens. Het schorem kreeg slechts acht jaar. Daarna gave ze een groot feest en werden daarbij toegejuicht.

Criminelen als toffe jongens

De sympathie voor het tuig verdrong de sympathie voor de politie als hulpverleners  en beschermers. Zo toont  ‘’Code Blauw’’ het gewraakte interview tussen Sonja Barend en de voortvluchtige crimineel Stanley Hills (1985).
Als t-v-icoon gaf ze hem daarmee de kans om zijn verhaal te doen. Intussen zette ze Klaas Wilting als woordvoerder van politie Amsterdam voor schut. Ze nodigde hem wel uit maar lichtte hem niet in over de komst van de crimineel. Pas 24 jaar later gaf ze toe  dit te hebben gedaan omwille van sensatie.

Klaas Wilting toont met zijn boeken en zijn show ‘’Code Blauw’’ de ware aard van politiemensen. Ze zetten zich in om de samenleving veiliger en leefbaarder te maken en mensen te helpen. De politiek laat hen in de steek maar de politie wil de burgers niet in de steek laten. Dat is het mooie van dit uiterst gevaarlijke vak.

Over Klaas Wilting, Code Blauw en meer

• In oktober 2019 verscheen bij Just Publishers ”De roerige jaren van een politiewoordvoeder.” Klaas Wilting vertelt hierin zijn belevenissen.
• Just Publishers publiceerde In 2021 ”De politiejaren 1964-2000: Gevaar loert overal.” Hierin schrijft Klaas Wilting over drugsproblemen, zware georganiseerde criminaliteit en ondermijning maar ook over het falend overheidsbeleid;
• Klaas Wilting presenteerde op 13 september 2022 in de Nicolaaskerk van Baarn mijn boek ”Waarom zouden we bang zijn?”
• Ook werkte hij mee aan mijn AO-boekjes over Pesten (2022), Persvrijheid (2021) en Huiselijk Geweld (2023).
• De Haarlemse Burgemeester Jos Wienen buigt niet voor terreur.

Wist je dat?

Wist je dat ik begin jaren ’90 dankzij Klaas Wilting destijds commissaris Eric Nordholt mocht interviewen voor het Vakblad Beveiliging? Hij vertelde over zijn plan voor stadswachten. Volgens Wilting was Nordholt (1939) de beste hoofdcommissaris ooit.

Kijk voor meer informatie op de website van Klaas Wilting.