Sacre Coeur/ het Heilig Hart; over charisma, spiritualiteit en liefde

Sacre Coeur/het Heilig Hart van Christus bewoog Jules Chevalier tot het stichten van twee congregaties en de leken beweging. In Tilburg verblijven gepensioneerde volgelingen in Woonzorgcentrum Notre Dame de Sacre Coeur. Alles in deze spirituele oase van rust en regelmaat ademt liefde en devotie voor het Heilig Hart.

Woonzorgcentrum Notre Dame de Sacre Coeur gaf mij het gevoel van thuiskomen. Meer nog dan anders begreep ik de keuze van mijn oom Bernard voor de door Chevalier gestichte congregatie Missionarissen van het Heilig Hart (msc). Vol aandacht luisterden de aanwezigen op 17 oktober naar zijn levensverhaal.

Sacre Coeur,  het Heilig Hart van Jezus

Wat bewoog Jules Chevalier (15 maart 1824- 21 oktober 1907)? Hij stichtte in 1854 de Congregatie Missionarissen van het Heilig Hart (msc). In 1874 volgde de congregatie Dochters van Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart (fdnsc).
Chevalier raakte in 1900 rechtstreeks betrokken bij de stichting van de msc zusters. De aanzet tot deze derde congregatie gaf Pater Hubert Linckens. Hij werkte in Duitsland en de FDNSC werd in die tijd niet in Duitse koloniën toegelaten
Chevalier stichtte naast deze drie congregaties ook een lekenbeweging. Paters en broeders moesten samen met zusters en leken een familie vormen. Wat bewoog hem tot dit alles?
Dat lees ik in een door Hans Kwakman msc geschreven boekje. Dit draagt als titel: Het charisma van Jules Chevalier en de identiteit van de Chevalier Familie.

In vuur en vlam voor het Heilig Hart

De liefde van Jezus zette het hart van Jules Chevalier  (15 maart 1824 – 21 oktober 1907) in vuur en vlam. Volgens zijn ‘’Vertrouwelijke aantekeningen’’ voelde hij zich tijdens zijn studie niet aangetrokken tot de vakken filosofie en theologie. Beiden leerden weinig of niets over de liefde.
Hij ontdekte de volgens hem ware kern van het geloof. Deze vind je niet in theoretische formules maar in Jezus Christus. De levende persoon die lief heeft met een menselijk hart. Gods Mensgeworden Woord. Deze visie vormde het charisma van Jules Chevalier.    

Sacre Coeur, over de relatie charisma en spiritualiteit

Auteur Hans Kwakman msc vergelijkt charisma en spiritualiteit als de relatie tussen bron en rivier. ‘’De rivier stroomt door verschillende landschappen. Zij ontvangt vers water uit vele zijrivieren. Ontsprongen uit één bron blijft zij dezelfde rivier’’, stelt de auteur.
Zo is ook de spiritualiteit van de Chevalier familie als een rivier die haar oorsprong vindt in de bron. Met de Chevalier familie wordt bedoeld beide congregaties samen met de lekenbeweging. Deze laatste bestaat uit leken die leven naar het gedachtegoed van Jules Chevalier.

Devotie als geneesmiddel

Chevalier beschouwde de devotie tot het Heilig Hart van Christus als een geneesmiddel voor het kwaad in de wereld. Als grote boosdoener zag hij egoïsme en onverschilligheid als de diepere wortels van het kwaad.
Volgens Chevalier behoorden ook tot ‘’de kwalen van de moderne tijd’’: Rationalisme plus Jansenisme plus Protestantisme. Dat laatste herken ik vanuit mijn boek ‘’Waarom zouden we bang zijn?’’
Bernard van Klaarwater msc keerde zich als seminarist fel tegen het protestantisme.  Later raakte hij als missionaris bevriend met de Lutherse zendeling Frits Doepke van de Liebenzeller Mission. Dat deed Bernard van gedachte veranderen.

Nieuwe inzichten

‘’Zoals de meeste priesters van zijn tijd bezat ook Chevalier te weinig kennis van de reformatie,’’ schreef Hans Kwakman msc.  Dat leidde tot verkeerde inzichten. Zoals dat ook geldt voor zijn visie op het liberalisme. Deze destijds bij intellectuelen populaire stroming legde het accent op de vrijheid van de mens.
Dat betrof zowel gewetensvrijheid als vrijheid van godsdienst.  ‘’Beide waarden zijn sinds het Tweede Vaticaanse Concilie algemeen aanvaard binnen de katholieke kerk als authentieke mensenrechten’’, stelt Hans Kwakman msc .

Integraal element van Chevalier’s charisma

Auteur Hans Kwakman noemt zorg voor de mensen en de focus op het kwaad een integraal element van Chevaliers charisma. Devotie is daarbij het geneesmiddel om Jezus te ontmoeten. Het bevordert het navolgen van zijn deugden. En laat je deelnemen aan Zijn missie. 
Als het geneesmiddel om de samenleving te veranderen zag Chevalier de devotie tot het Heilig Hart van Christus. Daarin ontdekte hij het geneesmiddel tegen het kwaad in de wereld.
Door deze liefde geïnspireerd en geleid door de H. Geest stichtte hij beide congregaties waarvan de leden nu verblijven in het voormalig klooster Notre Dame Sacre Coeur te Tilburg.

Verder lezen over Sacre Coeur/Het Heilig Hart

• Pater Jules Chevalier stichtte in 1854 de Missionarissen van het Heilig Hart (MSC) en in 1874 de Dochters van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart (FDNSC).  
• ‘’Waarom zouden we bang zijn” is de biografie van pater Bernard van Klaarwater msc. Hij werkte van 1923-1943 in het huidige bisdom Kavieng Lorengau op het eiland Manus in Papoea-Nieuw-Guinea.
• Bernard werd samen met 49 andere geestelijken door Japanners vermoord op 18 maart 1943. De Papoea’s herdenken pater Bernard nog steeds. Eigenlijk verdienen de martelaren van de Bismarck Archipel een plaats op de liturgische kalender.
• Op 27 september 2023 schonk ik paus Franciscus persoonlijk de biografie over pater Bernard. Ook vroeg ik aan de paus steun voor de zaligverklaring van pater Bernard van Klaarwater. Opdat 18 maart een  plaats krijgt op de liturgische kalender.
• Op 16 september 2023 organiseerde ik het symposium ‘’’Waarom zouden we bang zijn?’’ Centraal stonden christelijke en humane waarden als kompas naar eenheid en vrede. Zoals voorgeleefd door pater Bernard en andere geloofshelden.

Wist je dat?

Wist je dat Marie Louise Hartzer (1837 – 1908) wordt beschouwd als eerste Generaal-Overste van de fdnsc? Haar aanwezigheid en haar door Chevalier gevoede charisma gaven definitief vorm aan de congregatie. Haar levensspreuk was:  ‘’Hart hebben voor de medemens, dichtbij en veraf.”

Kijk voor meer informatie op de website van misacor/fdnsc.