Open kerken met meerdere functies als remedie tegen kerksluiting

Open kerken in het bisdom Haarlem-Amsterdam worden bedreigd in hun voortbestaan. Binnen vijf jaar moeten er bijna honderd worden gesloten. Daarna volgen er nog 37. Volgens diaken Rob Mascini hoeft het niet zo ver te komen.

Mascini komt met argumenten om de kerk open te houden. Hij verwoordt deze in de publicatie ‘’Nog is het licht in de tempel niet gedoofd.’’ De presentatie vond plaats op 24 september in boekwinkel Het Kruispunt te Hoofddorp. Op verzoek van Rob kregen zowel pastoraal werker Bernadette Dullens als ikzelf een exemplaar.

Open kerk en de impact op de samenleving

Mascini hoopt dat er met zijn publicatie een andere wind in de kerk gaat waaien. ‘’Een wind van liefde en hoop voor mensen’’, stelt hij. ‘’Een kerk is altijd van mensen, niet van een bestuur of bisdom’’, stelde Mascini. ‘’Het is een gemeenschapshuis. Zowel voor de parochie maar ook voor het dorp/de wijk/ de stad. Bovendien voor elk persoonlijk met voor ieder zijn eigen emotionele geschiedenis.’’
Mascini schreef zijn boek vanuit zijn eigen emotie. Als voormalig president van het Internationaal Diaconaatscentrum blikt hij daarbij terug op zijn wereldwijde ervaringen.

Achter het ijzeren gordijn

Zo was Mascini ook achter het ijzeren gordijn. Volgens het toenmalig regime was het geloof in God opium voor het volk.
‘’Ze wilden de kerk uitbannen. Open kerken werden dichtgetimmerd. Het geloof verdween uit de samenleving. Nu doen we dat zelf. Dat kan ik niet toestaan”, stelde Mascini. 
Het sluiten van open kerken betekent een inbreuk op de samenleving. En toch gebeurt het. ‘’Zien ze dan niet wat er gebeurt wanneer je de kerk weghaalt uit de samenleving?’’ vraagt Mascini zich af.

Open kerken met meerdere functies

Bisschoppen en kerkbesturen willen het pastoraat veilig stellen door het voorkomen van financiële zorgen. Wie moeten bij een dalend aantal kerkgangers en collecte het onderhoud betalen?  
Zijn er trouwens wel genoeg priesters? In 2021 vonden er in Nederland slechts drie priesterwijdingen plaats. En hoe zit het met de diaconale zorg? ‘’Van bovenaf besluiten ze tot fusie maar mensen gaan niet zo snel naar een andere kerk’’, stelt Mascini.

De manager contra de Goede Herder

Volgens Mascini gedragen kerkbestuurders zich bij de massale kerksluiting zich te veel als manager. ‘’Ik erger me wanneer ze stellen dat er in een kerk nog maar dertig mensen komen. Dat is managers taal. Zo spreekt een goede herder niet. Voor hem is elk mens kostbaar.
Ik erger me ook wanneer ze wijzen op de hoge leeftijd van de bezoekers. Ouderen maakten de kerk schoon. Luidden de klok en droegen het meeste bij aan de collecte. We moeten ze niet zien als afgedankt maar eerbied koesteren voor hun grijze haren.’’

Oproep tot open kerken

‘’Laten we zorgen voor open kerken. Waar we plezier maken zonder er een pretpark van te maken. Pasgeboren kinderen kunnen dopen. Waar we een kaarsje op kunnen steken. Waardig afscheid kunnen nemen van onze overledenen. Laten we die plek koesteren. Ook voor die paar mensen. Ook voor die ouderen.’’
Tot slot wees Mascini op het belang van samenkomen. ‘’We moeten leren een arme kerk te worden’’, stelde hij. ‘’Geen missen meer met drie heren. Een arme kerk is geen schande maar een dichtgetimmerde wel.’’

Een pleidooi voor open kerken:

• Angelique Poortvliet: ‘’Een kerk is meer dan een altaar, kaarsen, albe of pastoor. Een kerk is een plek waar je even alles mag loslaten, even een momentje.’’
• Bernadette Dullens: geestelijk verzorgster. “Onze pastorale taak is het om over Licht en Hoop te praten/verkondigen. In het begin was er Licht en er zal altijd Licht zijn. Dat we mogen blijven wijzen op het Licht.”
• Rob Mascini: diaken em. “Kerken sluiten veroorzaakt afbraak van geloof bij mensen. Ze verliezen hun contact met de gemeenschap, zijn teleurgesteld in de Kerk en hoeven die niet meer.’’
• Rob Mascini roept op tot kerkdiscussie.
• Rob Mascini: “Een kerk is meer dan een hoop stenen.”
• Kerkweg TV toont de emotionele gevolgen van kerksluitingen.

Wist je dat?

Wist je dat  mijn oom Bernard van Klaarwater (Baarn 2 februari 1896 – Bismarckzee 18 maart 1943) samen met Papoea’s een kerk bouwde. Daarmee bracht hij vrede in de door kannibalisme en stammenstrijd verscheurde Bismarck Archipel. Dat is een eilandengroep vierduizend kilometer ten oosten van Nederlands-Indië. 
Ik schreef daarover in mijn boek ‘’Waarom zouden we bang zijn?’’
Wanneer mensen de handen ineenslaan dan kunnen dingen zich ten goede keren. Ook wanneer de situatie uitzichtloos lijkt. Zoals we dat lezen in het boek van Rob Mascini waar in Afrika open kerken ook zonder priesters voortbestaan.

Kijk voor meer informatie en bestellen op de boekenpagina van ‘’Nog is het licht in de kerk niet gedoofd.”