Het Jeroen Bosch jaar kreeg tijdens de opening op 12 januari een vorstelijk accent. Koning Willem Alexander opende de expositie Jeroen Bosch Visioenen van een genie. Voorafgaande aan deze handeling sprak Mgr Hurkmans het openingswoord in de basiliek st Jan.

In zijn openingswoord van her Jeroen Bosch jaar wees Mgr Hurkmans op de zoektocht van de middeleeuwse mens naar het eeuwige. Luther zocht de barmhartige God. Volgens de Heilige Theresa van Avilla gaat alles voorbij, alleen God blijft. Daarop wees ook Jeroen Bosch zelf met hooi als symbool voor deze aardse vergankelijkheid.

Hooiwagen pronkstuk  van Jeroen Bosch jaar

Wellicht vormde daarom wel een baal hooi het spreekgestoelte waarachter ook burgemeester Rombouts en andere sprekers plaatsnamen. Hoe dan ook, het pronkstuk van de expositie is de Hooiwagen, een bruikleen van het Museo del Nacional de Prado in Madrid. Daar behoort de Hooiwagen tot de topstukken.

De Tuin der Lusten blijft tijdens Jeroen Boschjaar in het Prado

Het doek met de hoogste waarde is voor het Prado ‘’de tuin der lusten’  Zoals voor het Rijksmuseum de Nachtwacht dit is. “Uiteraard wilde het Prado dit doek niet uitlenen,” vertelde Charles de Mooij, directeur van het Noordbrabants Museum.

Jeroen Boschjaar: diepgaand onderzoek

Er werd diepgaand onderzoek gepleegd naar de verschillende door Bosch gekozen kleuren verf. Daardoor kreeg  het huis van de Zwanenbroeders een reproductie van ’de tuin der lusten’. Jeroen Bosch was destijds zelf lid van deze Orde.

Visioen van het hiernamaals

Mgr Hurkmans wees op de functie van kathedralen tijdens de Middeleeuwen Evenals de st Jan (1220-1530) vormden zij toegangspoorten naar de hemel. Dat doet me denken aan het werk van Jeroen Bosch ‘Visioen van het hiernamaals. ”
Hierin zien we hoe de mens begeleid door engelen naar het Eeuwige Licht wordt getrokken. Het was voor het eerst dat dit zo werd weergegeven. Zelf doet het me denken aan door mensen met een bijna-dood-ervaring genoemde tunnel. Zoals ik deze beschreef in mijn boek ”Doorheen het leven, doorheen de dood.”

 

Landloper

Bij Bosch staat de mens steeds voor de keuze tussen goed en kwaad. Zoals ook bij de ‘’landloper’’. Als een van de eerste schilders uit de Middeleeuwen beeldde Jeroen Bosch een mens af. Op een slof en schoen gaat de landloper door het leven. Laat hij het huis met wulpse prostituees achter zich of loopt hij door de smalle weg op. Geeft hij wel of niet toe aan een van de zeven hoofdzonden?

Zeven hoofdzonden

“De zeven hoofdzonden laten de aarde nog steeds wiebelen”, stelde de heer Rombouts als burgmeester van Den Bosch. “Woede, hebzucht. Nog steeds zijn ze er. Vooral gulzigheid stelt ons in 2016 zwaar op de proef. Jeroen Bosch maakt ons mateloos hongerig.”