Museum Joure toont Friese kroonjuwelen

Museum Joure bevindt zich in de gebouwen van het vroegere industriële centrum van Joure. Het werd opgericht in 1976. Mijn man Peter was een van de eerste bezoekers. Ons  bezoek was dan ook een feest van herkenning. Niet alleen voor hem. De Friese kroonjuwelen staan gegrift in ieders geheugen.

‘’Weet jij wat geelgieters zijn?”’ vraagt manlief Peter aan mij in het zicht van het gebouwencomplex Museum Joure. Ik schud van nee en lees op het bordje de naam ‘’Geelgietersstraat’’. Peter legt uit dat ‘’geelgieters’’ koperslagers zijn. Hij verkocht destijds In Joure brillen en leerde zo de taal een beetje kennen.

Museum Joure: het geboortehuis van Egberts Douwe

Peter herinnert zich vooral het geboortehuis van timmermanszoon Egbert Douwes (1723-1802). ‘’Zie je die bedstee? Die is niet langer dan 1,65. Vroeger waren ze niet alleen kleiner maar sliepen ze zittend. Kinderen sliepen aan het voeteneind. En dan die kleine ruimte waarin het hele gezin leefde,’’ zegt hij onder de indruk.
Het hoofdgebouw van het museum dateert uit 1898. Het deed dienst als pakhuis en fabrieksgebouw door de firma Douwe Egberts. Op 16 november 1898 legde de vierjarige Johannes Hessel de Jong de eerste steen. Hij was een telg uit het geslacht van Douwe Egberts.

Museum Joure: koffiemerk Douwe Egberts

Op de eerste verdieping nemen we plaats op kussens in de vorm van koffiekopjes. Hier zien we de historie van Douwe Egberts. In 1753 opende Egberts Douwe samen met zijn vrouw Akke Thijsses de winkel De Witte Os in de Midstraat. Daar verkochten ze niet alleen  koffie en thee maar ook tabak.
Deze producten behoorden tot de koloniale waren van de Verenigde Oostindische Compagnie (V.O.C.). Het branden of drogen van de bonen en bladeren plus het mengen tonen verscheidene overeenkomsten. Ook had het nuttigen van deze producten iets chiques.
Bij koffie en thee behoorde een apart servies. Pijpenmakers verenigden zich in een gilde. Gouda stond in 1600 niet alleen bekend om zijn kaas maar ook om zijn pijpen van wit aardewerk.
Na het ontdekken van het meerschuim (in de 19 eeuw werd dit de grondstof voor pijpen., Vanaf de 19^e euw maakte men ook pijpenkoppen van porselein. Dit alles zie je in Museum Joure. 

Pickwick theezakjes

Ik knipperde even met mijn ogen. Zag en las ik het goed? Naast een theezakjesmachine staat in Museum Joure een jurk gemaakt van theezakjes! De maaksters maakten hem van ongeveer zevenhonderd gebruikte theezakjes!
Nederland leerde begin 17e eeuw thee kennen. Schepen van de Vereenigde Oostindische Compagnie brachten het mee vanuit de Oost. Soms duurden de reizen langer dan een jaar.
Dat maakte de aanvoer schaars.  Wegens de prijs van zeshonderd gulden per kilo kon alleen de welgestelden genieten van een kopje thee. Thee werd tot de jaren ’50  vooral los verkocht. Pas in 1952 kocht Douwe Egberts zijn eerste theezakjesmachine. Er rolden ongeveer 120 zakjes per minuut uit.

Friese staartklokken

De duidelijke wandelroute van Museum Joure  leidde ons naar Geelgieterstraat 11. Nieuwsgierig opende we  de deur. En…we stapten in een wereld van Friese staartklokken. Het bijzondere was het getik van elke klok. Hier begon Petrus Sybrandus Keverling in 1854 een kopergieterij.
De Friese staartklokken industrie vond in de 18^e en 19^e eeuw bij uitstek plaats in Joure. Het bgeon als huisindustrie met kleine klokken die slechts ėėn wijzer telden. Rond 1850 kwam er vraag naar staartklokken,
Rond 1850 telde Joure twaalf bazen met in totaal zo’n zeventig  klokkenmakersknechten. Ze deden niet alles zelf maar besteedden het uit aan schrijnwerkers en andere specialisten.
Het topjaar beleefde Joure in 1857. Er werden toen 4000 staartklokken gemaakt. Aan deze bloeiperiode kwam in 1880 een einde door concurrentie uit Duitsland koekoeksklok) en Zwitserland. 

Links naar meer over Joure en thee

• Hendrik Waringa uit Joure staat bekend als de Nederlandse Jim Reeeves. Op 20 augustus 2023 bracht hij en de Peartree singers een muzikale ode aan Jim Reeves, tg.v. zijn 100^e verjaardag.
• 3 tips voor middagje uit in Joure.1) Museum Joure, 2) Shoppen en een terrasje nemen in de Midstraat, 3) Puzzelmuseum Breinbrekers.
• Meer over thee leer je tijdens bijeenkomsten en reizen van Cup of Tea Travel.
• Dat ze in Joure ook muziek kunnen maken, bleek uit Een ode aan Jim Reeves met o.a. Jan Peereboom van de Pear Tree Singers.

Wist je dat?

Wist je dat Nederlanders behoren tot de grootste koffiedrinkers ter wereld?  Behalve een koffie-en thee fabriek plus klokkenmakerij zie je in Museum Joure ook een metaalfabriek met koperslagerij en zilversmid. Ook zie je een drukkerij uit het begin van de 20^e eeuw en prentenkabinet.

Zie voor meer informatie de website van Museum Joure.