Art

Klimt geïnspireerd door Jan Toorop, Van Gogh, Rodin en Matisse

Klimt liet zich o.a. inspireren door Jan Toorop. Beeld: Jan Toorop de drie bruiden, 1892-1893; Krijt, potlood en houtskool. op papier, 78 x 98 cm, Kröller-Müller Museum, Otterlo

Gustav Klimt schudde eind 19e eeuw de Weense kunstwereld wakker. Daarbij liet hij zich inspireren door Europese kunstenaars. Toch bleef hij vooral zijn eigen weg gaan. Daardoor bleef het beïnvloeden beperkt tot lijnen of kleuren en composities. Tot 8 januari 2023 zie je dat allemaal in het Van Gogh Museum.

Gustav Klimt, Waterslangen II, 1904, Bewerkt 1906-1907, Olieverf op doek, 80 x 145 cm, Privécollectie, courtesy of HomeArt

Om het enorme aantal bezoekers in goede banen te leiden werkt het Van Gogh Museum met tijdsblokken. Die stromen snel vol. Zo kunnen mijn man Peter en ik enkele dagen voor ons bezoek alleen nog kiezen voor de tijd van kwart voor twaalf. Intussen vragen we ons af waarom een expositie van Gustav Klimt zo enorm veel bezoekers trekt.

Gustav Klimt en het lijnenspel van Jan Toorop

Toegegeven, erg bekoren doet zijn werk Peter en mij niet. Het is voor ons ongrijpbaar. Zelf laat ik me vooral raken door het werk ‘’De drie bruiden’’ van Jan Toorop. Het met krijt en potlood maar ook met houtskool gemaakt werk fascineert. Het soepele lijnen spel van de vele personen ademt een en al geladen mystiek.
Gustave Klimt zelf liet zich rond 1900 inspireren door het werk ”de sfinx” van Jan Toorop.  Diens lijnenkunst ofwel ‘’slaoliestijl’’ zou uiteindelijk leiden tot Klimts Beethovenfries.  Later zie je deze lijnen ook terug in zijn beroemde gouden werken.

Jan Toorop, De Sphinx (‘Les Ames autour de Sphinx’), 1892-1897, Kunstmuseum Den Haag
Gustav Klimt, Beethovenfries (detail), 1901-02, caseïneverf, stuclagen, tekenpotlood, applicaties van verschillende materialen (glas, parelmoer, etc.), goudlagen op mortel, 216 x 3438 cm, Belvedere, Wenen, langdurig bruikleen in de Secession

Gustave Klimt en Vincent van Gogh

Evenals Vincent van Gogh hield ook Gustave Klimt van landschappen. Tijdens vakanties liet Klimt het drukke Wenen achter zich. Liever verbleef hij dan aan het Gardameer. Het idyllische landschap van Italië inspireerde hem tot zijn mooiste doeken.
Zijn werk ‘’Italiaans tuinlandschap’’ (1913) symboliseert het leven zelf. In deze wildernis van bloemen ontdek ik steeds meer bijzondere exemplaren. In de lichte verftoets herken ik de invloed van Vincenth van Gogh.

Van Gogh, de roze boomgaard, Vincent van Gogh (1853 – 1890), Arles, begin april 1888, olieverf op doek, 65.0 cm x 81.0 cm, Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Gustav Klimt, Italiaans tuinlandschap, 1913, Olieverf op doek, 110 x 110 cm, Kunsthaus Zug, Stiftung Sammlung Kamm

De gebogen rug van Rodin

Voorzichtig banen Peter met zijn loopfiets en ik ons een weg door de massa. Anders  trekt zijn loopfiets altijd veel bekijks. Nu vergapen de mensen zich aan de paralellen tussen de werken van Klimt en andere kunstenaars.
Vooral Klimts schilderij Waterslangen (1904) trekt veel kijkers. Even denk ik hier de invloed te zien van Rodin. Maar ook hier blijkt Jan Toorop de grote inspirator te zijn. De soepel gebogen rug van Rodin zie ik wel terug in het werk Goudvissen (1901-1902).

Auguste Rodin, Danaïde (groot model), 1889 Gips, 30,2 x 64 x 43,2 cm Musée Rodin, Parijs

De avantgardist Matisse

Tijdens de in 1909 gehouden Internationale Kunstschau in Wenen exposeerde de Franse afdeling slechts twee werken van Matisse. Diep onder de indruk reisde Klimt naar Frankrijk. De grote vraag echter blijft of Klimt zich daarbij inderdaad liet beïnvloeden door Matisse.

Gustav Klimt, Johanna Staude, 1917–18, Olieverf op doek, 70 × 50 cm, Belvedere, Wenen
By Henri Matisse (1869-1954) – Statens Museum for Kunst a
trailer exhibition Goden Boy Gustav Klimt, van Goghmuseum
Gustav Klimt, Laan naar Kasteel Kammer, 1912, Olieverf op doek, 110 x 110 cm, Belvedere, Wenen

Gustave Klimt Jan Toorop, Rodin, Vincent van Gogh, Matisse

Wist je dat?

Wist je dat Gustav (Wenen 1862-Wenen 1918) de zoon was van de goudgraveur Ernst Klimt? In zijn latere werk raakte Gustav vooral bekend om zijn vele goud. Toch heeft dit decoratief ornamentalisme niet van doen met zijn vader.  Hij raakte vooral in 1903 diep onder de indruk van gouden mozaïeken tijdens een reis naar Ravenna.    

Kijk voor meer informatie en boeiende exposities op de website van het Van Goghmuseum Amsterdam. 

Marianne Visser van Klaarwater

Ik ben cultuurblogster van Nederland en soms daarbuiten. Sinds maart 2014 blog ik wekelijks voor een van de vier categorieën: travel (mooie steden e.d.), show (theater), art (kunst) en mind (zingeving). Zo laat ik anderen delen in waarvan ik zelf geniet en wat mijn leven zin geeft. Dit als tegenreactie tegen de dagelijkse mediastroom aan slecht nieuws. Tijdens de lockdown van 2021 voegde ik hieraan toe de categorie Verder op Weg. Dit geeft een podium aan inspirerende personen die een bijdrage leveren aan een mooiere en liefdevollere maatschappij. Ik voer mijn blog voor eigen rekening en plaats geen advertenties. Abonnementen zijn gratis. Sinds 2001 ben ik onderzoeksjournalist. Ik schrijf over wat me raakt in mens en maatschappij, Mijn boekjes verschijnen in de populairwetenschappelijke serie Actuele Onderwerpen van Uitgeverij IVIO (Instituut Voor Individuele Ontwikkeling). In 2001 verscheen mijn eerste grote boek, Het kreeg als titel: Altijd Anders: paragnost tegen wil en dank. Di geeft inzicht in hooggevoeligheid. Er volgden nog vijf boeken. In 2020 verscheen mijn boek ''De DoorzetSTER: een ode aan de liefde.'' Over ziekte, rouw, verlatingsangst en een nieuwe liefde met wie je weer gelukkig wordt. Met mijn boeken, lezingen en gespreksvoering geef ik inzicht in levensthema's en maak deze bespreekbaar.

View Comments

Recent Posts

Alphen aan den Rijn, Wereldstad aan de Limes en 30 jarig Archeon

Alphen aan den Rijn , 24 april 2024, Museumpark Archeon. Burgemeester Liesbeth Spies is trots…

3 dagen ago

Klaus Kenneth  Geboren in haat herboren in liefde, recensie

Klaus Kenneth overleefde zijn eenzaamheid met zijn gitaar en meisjes totdat hij God vond Klaus…

1 week ago

200 jaar KNRM , Katwijks Museum toont Redders op zee

200 jaar KNRM, Katwijks Museum, expositie Redders op zee. De KNRM (Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij)…

2 weken ago

Rouwverwerking: Paul Stolwijk over het opnieuw in je kracht komen

Rouwverwerking, lezing van rouwcoach Paul Stolwijk voor Bij Barth, Bartholomeuskerk Poeldijk, 5 april 2024. Vlnr:…

3 weken ago

Grimbergen, over de overtuiging en veerkracht van kanunniken

Grimbergen, prior Johan Goossens van de abdij der Norbertijnen. Op de achtergrond de abdij en…

1 maand ago

Maassluis, trots op haar maritieme historie en op Abraham Kuyper

Maassluis, 1924, koningin Wilhelmina zwaait naar de burgers vanaf het balkon van het raadhuis (nu…

1 maand ago