Helene Kröller-Müller wilde geen werken verzamelen van Rembrandt

Helene Kröller-Müller (1869-1939) was niet alleen een verwoed kunstverzamelaarster maar ook schatrijk. Het naar haar genoemde museum in Otterlo Museum bezit ongeveer duizend tekeningen van vóór 1850. De honderd mooiste zijn tot en met 8 mei te zien is in Museum Kröller-Müller te Otterlo.

Weinig mensen weten dat Helene Kröller-Müller naast kunst van haar eigen tijd ook
oude kunstwerken verzamelde. Dat waren niet alleen schilderijen maar vooral veel
tekeningen. De expositie Mooi Oud toont drie eeuwen tekeningen, van de 16de tot de vroege 19de eeuw.

Helene Kröller-Müller toonde geen interesse voor Rembrandt

De expositie Mooi Oudtoont geen enkel werk van Rembrandt van Rijn. In de fraaie bij de tentoonstelling behorende catalogus lees ik waarom. Helene Kröller-Müller wilde niets weten van deze meester-schilder. 
Ze stelde: ‘’In Amsterdam is een teekeningenveiling van Rembrandts & anderen. Op R’dts reflecteer ik niet, maar er zijn onbekendere onder, die door den grooten naam misschien verduisterd worden & mij toch lief zijn.’’ Helene Kröller-Müller, 1913.

Helene Kröller-Müller koos landschapsschilder Jan van Goyen

Op 27 mei 1913 bezochten Helene Kröller-Müller (1869-1939) en haar kunstadviseur Henk Bremmer (1871-1956) een veiling bij Frederik Muller & Co. in Amsterdam bezochten. Een van de aanwezigen biedt 25.000 gulden voor 32 tekeningen van Rembrandt.
Helene koopt wel een schilderij van Rembrandts tijdgenoot en landschapsschilder Jan Van Goyen. Voor honderd gulden koopt ze zijn werk Huizen onder hoog geboomte aan een rivier.  Later koopt ze ook zijn werk Marktdag aan het water van een stadsgracht.

Mooi oud: nalatenschap van de schatrijke Helene Kröller Müller

Helene Kröller-Müller is niet alleen een zeer gedreven kunstverzamelaarster maar ook nog een schatrijk. Dit dankzij haar huwelijk dat ze in 1888 sloot met Anton Kröller (1862-1941). Hij is directeur van het zeer succesvolle familiebedrijf H. Müller & Co.
Haar kunstadviseur Henk Bremer ziet datgene als kunst wat emotie geeft. ”Het is gemaakt om emotie te geven. In zijn visie is emotie de overdracht van een spirituele ervaring. Spirituele kunst heeft altijd bestaan.” Deze kunst zien we op de expositie Mooi Oud verbeeld in het interieur van de Sint Bavo te Haarlem.

Mooi oud en toenmalige moderne kunst

Bremmernoemt het ‘’malligheid’’ om verschil te maken tussen oude en nieuwe kunst. ‘’Rembrandt zelf zou daarom lachen’’, stelt hij. Toch geeft Helene Kröller-Müller liever de voorkeur aan het realisme en idealisme van de toenmalige moderne kunst.
De realisten leggen de zichtbare werkelijkheid vast. De idealisten verbeelden hun ‘idee’ van de werkelijkheid. Haar echtgenoot Anton denkt daar anders over. Hij omringt zich met werken van oude meesters.

Doen! Genieten van kunst in het Kröller- Müller Museum

• Kröller- Müller, Otterloo, expositie Mooi Oud, de mooiste door Helene Kröller-Müller verzamelde tekeningen;
• Op 29 september 2018 opende in het Museum Kröller- Müller de expositie ‘’Publiekslievelingen’’ ter ere van de 135^e verjaardag van de Vereniging Rembrandt. Deze zet zich in voor bescherming en versterking van kunstcollecties.
• Het Museum toonde in 2023 een expositie over futurisme als een revolutie in de kunstwereld.

Wist je dat?

Wist je dat in 1913 Museum Kröller opende? Het toonde de collectie van Helene Kröller-Müller. Het pand bevond zich aan het Lange Voorhout 1 in Den Haag, naast het hoofdkantoor van Müller & Co. Dit vormde de een opmaat naar het Rijksmuseum Kröller-Müller, dat in 1938 werd geopend in Otterloo. Daar kun je tot en met 22 maart de expositie ‘’Mooi oud’’ bewonderen.

Zie voor meer informatie de website van Museum Kröller- Müller te Otterlo.

Regelmatig schenk ik aandacht aan kunstverzamelaars zoals ook aan de mecenassen Rieden.   Regelmatig schrijf ik ook over kunstenaars. Dat leidt tot vele uitnodigingen. Zoals voor de opening van de expositie Flash/Back in het Mauritshuis. Hiervoor lieten zestien fotografen zich inspireren door eeuwenoude meesterwerken. De expositie werd geopend door Koning Willem-Alexander. Ze vond plaats op 1 juni 2022 ter ere van de 200e verjaardag van het Mauritshuis.