Katwijk: Schilderen aan Zee doet voormalige schilderskolonie herleven

“Er valt aan zee altijd wel iets te schilderen. Er gebeurt zo veel. Ook het weer is boeiend. Eerst deze week het grijs en nu het blauw.” Dit zegt Hans Versfelt . Hij doet mee aan het project ‘’Schilderen aan See’’. Dit is een initiatief van Kunstvereeniging Katwijk om Katwijk als schilderskolonie te laten herleven.

Langzaam loop ik verder over de houten vlonder. Bij een paneel sta ik stil. Daarop zie ik het schilderstuk ‘’wachtend op de schuiten’’ van Hans von Bartels (1856-1913).
Een vrouw met een kind op haar arm loopt naar een van de schuiten. Ze moet haar zoon vertellen dat zijn vrouw in het kraambed overleed. En dat schilderde Bartels op de plaats van het paneel. Even verderop schilderde Edgar Farasijn (1858-1938) zijn bomschuiten.

Bartels en Farasijn

Ik kijk naar beneden. Daar zie ik het strand en de zee. Op een stuk steen zit een vrouw in een boerka. Ik zie de vele strandtenten met hun terrassen. Mensen genieten er van de zon. Verdwenen zijn de vele vissersschuiten uit de tijd van Bartels en Farasijn. De haring komt nu vooral uit Deense wateren.

Witte Andreaskerk van Katwijk

Wat bleef is de witte Andreaskerk (1491) pal aan de Boulevard aan het eind van de vlonder. Ook daar staat een paneel. Hier schilderde Wijsmuller (1855-1925) de kerk. Bartels, Farasijn en Wijsmuller en andere schilders trokken in het kielzog van Joseph Israëls en Jan Toorop (1858-1928) naar Katwijk. “Ze kwamen hierheen omdat Scheveningen te duur en te druk was’’, vertelt Annemarie Kingmans, kunsthistorica èn secretaris van Kunstvereeniging Katwijk.

DunaAtelier te Katwijk

Ik ontmoet Annemarie Kingmans in het DunaAtelier. Op tafel staan knapperige broodjes en goudgele kaas. Het is tijd voor de lunch, Een voor een druppelen schilders binnen Ze nemen deel aan het project ‘’Schilderen aan Zee”.
In 1995 nam Kunstvereeniging hiertoe het initiatief. ‘’Er namen maar liefst honderd kunstenaars deel aan Schilderen aan Zee’’ vertelt Annemarie Kingmans trots. Sinds 2005 keert het project jaarlijks terug. Samen met andere projecten wil Kunstvereeniging Katwijk de schilderskolonie van toen doen herleven.

Katwijk: schilderen en plein air

Schilderen aan Zee is schilderen en plein air. Ofwel buiten schilderen met als inspiratie de natuur en het leven om je heen. ‘’Voor plein air moet je wat in huis hebben’’, vertelt Marcel Duran. ‘’Ten eerste moet je talent hebben. Een opleiding is wel goed, maar hoeft niet.
Verder moet je kunnen luisteren. Openstaan voor kritiek. Applaus krijg je gemakkelijk. Maar de mensen zien niet waar het wrikt, Ze zeggen al snel het zelf niet te kunnen. Daarom zijn kritische opmerkingen zo belangrijk De derde voorwaarde is kunnen kijken.”

Helene Gregoire en Marcel Duran

Ook Helene Gregoire geniet van de lunch Evenals Marcel Duran heeft ook Helene Franse roots. Haar vader was professor aan de Rijks Academie, maar ook beeldhouwer, Haar grootvader was schilder en bevriend met Jan Toorop. In 1972 bezocht prinses Beatrix haar atelier Maar met haar bescheiden aard zwijgt ze liever dan daarover te vertellen. Ze schildert vooral het landschap en de omgeving.

Gerard Troike

De Duitser Gerard Troike maakt als het ware een studie van de zee. ‘’De zee heeft mijn hart’’, zegt hij. Terwijl hij een broodje smeert, mijmert hij ‘’”s Nachts komen de mooiste dingen tot stand. Dan dromen we.”
Gerard Troike regisseerde het drama ‘’King Lear’’ van Shakespeare. Zelfs Johny Kraaykamp speelde daarin mee. Ook maakte Gerard mooie decors, onder andere voor de opera Tristan und Isolde.
Totdat het noodlot toesloeg. Op haar 18^e overleed mijn dochter. Dat was in 1988. Ik denk nog elke dag aan haar. “

Zo heeft iedere schilder zijn verhaal. Vroeger en nu, Samen hebben ze een band. Toen en nu, Rond 1900 als kunstenaarskolonie en nu met het project ‘’schilderen aan zee’’. Kijkende naar de branding van de zee loop ik naar de onderaardse parkeergarage om mijn auto op te halen.

Tips voor Katwijk

•Katwijks Museum. Hier zie je de schilderijen van de kunstenaars die aangetrokken werden door Katwijk als kunstkolonie.
• Het pad over de duinen langs de plekken waar schilders van toen hun werken maakten. Op de panelen zie je hun doeken. Zo ontdek je het contrast tussen toen en nu.
• Kunstatelier DunaAtelier, Boulevard 73. Openingstijden: vrijdag t/m zondag 14 tot 17 uur (in de winter 14 tot 16 uur). De gemaakte doeken tijdens ‘’Schilderen aan Zee’’ zijn hier te zien vanaf de opening op 8 juli tot en met 24 september 2017.

Wist je dat?

Wist je dat Katwijk lid is van Euro-art? Dat is een Europese federatie van voormalige kunstenaarskolonies. Naast Katwijk zijn in Nederland ook lid: Laren, Katwijk, Volendam, Nunspeet, Zweeloo en Domburg.  “Noordwijk is geen lid. Het heeft geen verleden als kunstenaarskolonie, En dat is een voorwaarde om lid te worden van Euro-art’’, vertelt Annemarie.

Kijk voor meer informatie over ’schilderen aan zee’’ en andere activiteiten van Kunstvereeniging Katwijk op de website van  de Kunstvereeniging. 

Regelmatig schenk ik aandacht aan kunstenaars zoals ook aan Robert Webster, de schilder van carnaval del arte.