800 jaar kerststal. In 1223 nam Franciscus een gewaagd initiatief

800 jaar kerststal. Dat vieren we in 2023. Dat nieuwtje hoorde ik tijdens de boekpresentatie van ‘’Van Donker naar Licht.’’ Dat is een door Adveniat en Halewijn uitgegeven gebedenboekje voor Advent en Kerstmis. De presentatie vond plaats in boekwinkel het Kruispunt te Hoofddorp op 26 oktober 2022.

Tijdens de gezellige bijeenkomst raakte ik al snel in gesprek met Nelly Vellinga-Geerlings. Zij is voorzitster van de Vereniging Vrienden van de Kerststal-Nederland.  Ze maakt samen met medeleden Henk Koning en Jan van Hulst een boek ter ere van 800 jaar kerststal. Dit verschijnt bij Adveniat in oktober 2023.

800 jaar kerststal: broeder, zon, zuster en maan

800 jaar kerststal. Hoe begon het? Dat lees ik in de door Samuel Goyvaerts geschreven inleiding van ‘’Van licht naar donker.’’ De universitair docent liturgiewetenschappen citeert uit  het kinderboek ‘’Broeder zon, zuster maan’’ van Margret Mayo en Peter Malone.
Volgens Goyvaerts plaatste men tot 1223 alleen een kribbetje met daarin het kindje Jezus. Dat zinde sint Franciscus niet. ‘’Hij is niet in een paleis geboren maar in een stal’’ stelde hij volgens Margret Mayo.
Franciscus (1182-1226) leende een os van een van de boeren in zijn woonplaats Neccio. Ook vroeg hij hem om een ezel en een voerbak met hooi. Daarbij kwam ook nog een ezel. Zo kwam er op kerstavond 1223 voor het eerst een kerststal in de kerk. ’’De adem van de bewoners stokte. Wat een verassing,’’ citeert Goyvaerts.

800 jaar kerststal: een man uit het dal van Spoleto

Op 18 oktober 2022 vond tijdens de Frankfurter Buchmesse de presentatie plaats van het door paus Franciscus geschreven boek over 800 jaar kerststal.  In de publicatie buigt paus Franciscus zich over de symbolen van de Heilige Nacht. Hij legt de betekenis en boodschap uit van de verschillende karakters.
Wat zeggen ons de figuren in de kerststal? Tijdens de presentatie ‘’Van licht naar donker’’ noemden we ons meest favoriete kerstfiguur. ‘’Opvallend veel mensen noemen de herders’’, vertelde Fijen. Zelf koos hij voor Joseph en ik zelf noemde Maria. Bijna niemand noemt het kindje Jezus. ‘’In al Zijn kleinheid is hij wellicht te groot voor ons’’, stelde pastoor Kees van Lent.  

800 jaar kerststal: paus Franciscus

Op 18 oktober 2022 vond tijdens de Frankfurter Buchmesse de presentatie plaats van het door paus Franciscus geschreven boek over 800 jaar kerststal.  In de publicatie buigt paus Franciscus zich over de symbolen van de Heilige Nacht. Hij legt de betekenis en boodschap uit van de verschillende karakters.
Wat zeggen ons de figuren in de kerststal? Tijdens de presentatie ‘’Van licht naar donker’’ noemden we ons meest favoriete kerstfiguur. ‘’Opvallend veel mensen noemen de herders’’, vertelde Fijen. Zelf koos hij voor Joseph en ik zelf noemde Maria.
Peter noemde het kindje Jezus ”want het gaat om Hem”. Toch noemt in het gebedenboekje bijna niemand het kindje Jezus. ‘’In al Zijn kleinheid is hij wellicht te groot voor ons’’, stelde pastoor Kees van Lent.  

Het kerstverhaal

Gevraagd naar het meest bijzondere kerstverhaal noemde ik kerstmis 1944 in Vunapope. Ik schreef daarover in mijn boek ‘’Waarom zouden we bang zijn?’’
Vunapope (de wijngaard van de paus) lag als het hart van de missie zwaar onder vuur. De missionarissen leefden onder gruwelijke omstandigheden in het concentratiekamp Ramale.
Ze werden geslagen. Ze werden voor het oog van anderen gemarteld en onthoofd. In het diepst van hun ellende zongen ze psalm 46. ‘’God is een toevlucht en sterkte. Daarom zullen wij niet vrezen.’’ De melodie was recent in het concentratiekamp gemaakt door pater Reischl msc.

800 jaar kerststal, verder lezen

• Van donker naar licht. Bekende katholieken uit kerk en samenleving gaan met Maria en Jozef op weg naar de Advent. Zij kiezen in de weken naar het Licht van Kerstmis hun favoriete figuur of voorstelling uit de Kerststal. Met daarbij ook telkens een gebed. Adveniat en Halewijn, ISBN 9 789 493 279 292,
• ”Broeder zon, zuster maan” is een korte levensbeschrijving van de heilige St. Franciscus van Assisi. Verder enkele legendarische vertellingen rond hem en aangevuld met kleurrijke tekeningen. Voor kinderen vanaf ca. 9 jaar.
• Helene Nolthenius. Een man uit het dal van Spoleto. Franciscus tussen zijn tijdgenoten (Querido)
• 6 bijzondere kerststallen in Rome.
• In 2013 schonk ik paus Franciscus persoonlijk mijn boek ‘’Doorheen het leven, doorheen de dood.’’
• In 2016 schonk ik paus Franciscus persoonlijk mijn boek ‘’Omzien naar elkaar.’’
• ‘’Waarom zouden we bang zijn?’’ verscheen op 13 september 2022 bij uitgeverij Gopher. Het is mijn zoektocht naar mijn oom en missionaris Bernard van Klaarwater. Hij was van 1939-1981 vermist. 
• De Vereniging Vrienden van de Kerstgroep-Nederland bestaat 27 jaar. De leden verzamelen vooral kerstgroepen. Voorzitster Nelly Vellinga-Geerlings bezit er maar liefst 350.
• De Vereniging Vrienden van de Kerstgroep Nederland is lid van de wereldwijde federatie van de kerstgroep.

Wist je dat?

Wist je dat Jacqueline van den Eshof-Ansinger in 1996 het initiatief nam tot de Baarnse kerststallenroute? Samen met enthousiaste vrienden startte ze de ‘’Weg van het licht’’ met zeven stallen. Nu allen er liefst 314 te bewonderen. Je kan de fiets lopend of per fiets ja zelfs met de auto maken.

Kijk voor meer mooie boeken op de website van Adveniat.