Troost die ertoe doet , verhalen over veerkracht bij verlies en verdriet, recensie

Troost die ertoe doet. Komend weekend is het Pasen. Jezus is opgestaan uit de dood. Maar het coronavirus doet de wereld sidderen. De tijden zijn verwarrend en onzeker. Hoe slagen mensen erin om overeind te blijven en verder te gaan? Op zoek naar een antwoord blader ik  door het  eind maart verschenen boek  van Inez Lips & Cobi Klappe.

Troost die ertoe doet. Hoe bied ik dat aan de vrouw die met Peter en mij in hetzelfde appartementencomplex  woont? Ze is 92. Vorig jaar verloor ze haar dochter aan kanker. Nu ligt haar andere dochter op sterven. Ze wil naar haar toe, haar omarmen, knuffelen. ‘’Wegens corona mag ik haar niet bezoeken’’, zegt ze met tranen in haar ogen.

Troost die ertoe doet: een sfeervol beeld van Kevin Carden/Dreamstime.com

Ik loop naar mijn brievenbus. Er ligt een pakje. Auteur Inez Lips verrast me met haar boek ‘’Troost, die ertoe doet.’’ De sfeervolle cover raakt me. Het kleine meisje met haar mollige armpjes dat zich bukt naar paarse bloemen. De lichtinval die van rechts schijnt op dit tafereel. Een gevoel van warmte doorstroomt mijn lichaam.  
In gedachten streel ik het boekje als een kostbaar kleinood. Bij het doorbladeren laat ik me raken door de prachtige foto’s en vanuit het hart geschreven verhalen. Het geeft rust in deze lijdensweek zo vlak voor Pasen.

Troost die ertoe doet:  geschreven door Inez Lips & Cobi Klappe

Het intense leed van een ander trof de auteurs Inez Lips & Cobi Klappe. Samen begonnen ze aan een zoektocht naar troost die ertoe doet. Ze luisterden naar openhartige verhalen van meer dan veertig personen. Dat alles leidde tot dit mooie boek: ‘’Troost, die ertoe doet.’’
De eerste hoofdstukken gaan over ouders die hun kind verliezen. Moeder Anneke verloor haar dochter Phine, Ze werd samen met haar vriend Giles vermoord tijdens een rondreis door Peru. Anneke zegt veel troost te vinden in het  meeleven van haar omgeving.
Het echtpaar Mirjam Rotenstreich en A.F.th.vander Heijden verloor hun enige kind Tonio door een ongeluk. Hij werd op zijn fiets aangereden door een auto. ‘’Het verdriet zal altijd blijven, maar je wilt van die pijn af’’, zegt moeder Mirjam.  OP 24 april 2018 verscheen haar boek ‘’Tonio’s blik: focus op zijn katten.’’ Van der Heijden liet zijn zoon herleven in het op 26 mei 2011verschenen boek ‘’Tonio’’.

Troost vinden in het schrijven

Het echtpaar Mirjam Rotenstreich en A.F.Th.van der Heijden vinden troost in het schrijven over Tonio. Hun verongelukte zoon herleeft in hun boeken. Dat biedt troost. Als lievelingsschrijver van auteur Cobi Klappe behoort hij tot de weinige personen die met hun achternaam worden genoemd. Veelal vermelden de auteurs alleen de voornaam.
De auteurs vermelden bij de moeder van Tonio haar voornaam, maar bij de vader de letters A.F.Th. Wellicht spreekt hieruit het ontzag van de auteurs voor deze bekende schrijver.  Van zijn boek Tonio werden meer dan 200.000 exemplaren verkocht. Het werk won op 7 mei 2012 de Libris Literatuurprijs en op 15 oktober 2012 de NS publieksprijs. Ook deze informatie ontbreekt in het  boek ‘’Troost, die ertoe doet’’ .
Het doet denken aan de woorden van Godfried Bomans. Hij zei: ‘’Het gaat er niet om wat je doet, maar om wie je bent.’’ Toch laat het me niet los, Gevraagd naar het waarom antwoordt auteur Inez Lips:
‘’Qua geïnterviewden en hun verhalen zijn ze mij allemaal even lief. Daarom wil ik ook niet de bekende namen benadrukken. In het persbericht wordt dat trouwens wel enigszins gedaan vanuit het oogpunt van promotie. “

Troost die ertoe doet belicht verdriet vanuit verschillende invalshoeken

• Inez Lips & Cobi Klappe belichten verdriet wegens: :
• ziekte; o.a. over Monique (Velzeboer, redactie). Tijdens de Olympische Spelen van 1988 in Calgary won ze goud, zilver en brons. Door een noodlottige val in 1993 liep ze een dwarslaesie op. Gekluisterd aan haar rolstoel ontwikkelde ze zich tot een succesvolle fotografe. (Samen met Emma Rotteveel bereisde ze de wereld en maakte tien jaar lang kalenders met medewerking van Libelles columniste Wieke Biesheuvel. De verkoop van kalenders en kaarten bracht ruim  € 970.000,= op. red).
• Collectieve rouw en nog meer soorten verdriet; Inez Lips & Cobi Klappe spraken met Mark over het gezin Veldhuizen-Markelbach uit Haarlem. Zij verloren het leven door de aanslag op de MH17;
• Ontslag en faillissement;  Monique had 38 jaar een leidende functie in het honderd jaar oude familiebedrijf van haar man. Het ging failliet door de online kleding verkoop.  Ze vindt het woord ‘’troost’’ oubollig. Liever spreekt ze van ‘’levenstroost’’. Het is het leren van de levenskunst om na alle fases van verdriet een nieuwe inhoud aan je leven te geven.
• Hoe slagen mensen erin om overeind te blijven en verder te gaan?Deze  vraag staat steeds weer centraal evenals de vraag: Wat geeft troost?

Troost vinden in een facebookpagina

Mark vond veel baat bij een facebookpagina over het door de aanslag op de MH17 omgekomen gezin Veldhuizen-Markelbach uit Haarlem. Het bood structuur in de chaos van berichten, ontwikkelingen en gevoelens van medeleven en ontzetting.
Het hoofdstuk biedt handvaten voor het opzetten van een facebookpagina als een uitlaatklep en condoleanceregister. De enige taalfout in dit boek verhaspelde de MH17 tot de MX17. Dat kan gebeuren.

Troost gezien vanuit het Boeddhisme

Inez Lips & Cobi Klappe benaderen het woord ‘’troost’’ ook vanuit verschillende levensbeschouwingen. Het hoofdstuk over het boeddhisme wijst op twee houdingen van de geest. Het eerste is geduld betrachten ten overstaan van het lijden. Ooit komt er  een eind komt aan een situatie van pijn en verdriet.
De tweede en minstens zo belangrijk is een diepere actievere tevredenheid beoefenen met alles wat je overkomt tijdens voor-of tegenspoed. De betekenis van deze twee visies blijkt uit het heldere interview met de Boeddhist Dhammapitika.
Ook wie Dhammapitika is, blijft in het boek onvermeld. Door te googlen ontdek ik dat hij voorzitter is van Metta Vihara, een Boeddhistisch retraitecentrum. Ik mis in het boek toch het vermelden van zowel achternamen als andere bijzonderheden.  Vooral omdat ik inspiratie put uit wat mensen vanuit hun verdriet opbouwen.

Troost gezien vanuit het Christendom

Elk hoofdstuk kreeg een ondertitel met daarin de essentie van troost gezien vanuit de visie van de betreffende persoon of organisatie. Die met de visie van theologe Christa Anbeek kreeg als oneliner ‘’Verbinding met het leven en impact van verhalen.’’
Anbeek wijst op het vanuit de pijn op zoektocht te gaan naar iets nieuws, Het zien van nieuwe dingen, nieuwe kansen. Zodat het leven weer gaat stromen. Het je laten meenemen door het leven. Zoals ze ook aangeeft in haar boek ‘’Overlevingskunst’’.
Ansie, die verbonden is met  de Missiezusters van Asten,  wijst op de liefdevolle God. Ze weet dat ze geliefd is. Dat ze er mag zijn. Ze voelt de inspiratie van Heilige Geest, in de Bijbel ‘’De Vertrooster’ ’genoemd.

Herkenbaar

Hier en daar staan in de hoofdstukken groene woorden die de betreffende persoon karakteriseren. Ook zijn ze herkenbaar. Dat geldt wat mij betreft vooral voor de door Ansie uitgesproken zin: ‘’het geloof (in een liefdevolle God) overstijgt de religie (de kerk met al zijn regels).’’ . 
In een hoofdstuk over de visie vanuit de filosofie wijze de auteurs op de ‘’Consolatione Philosophiae’’ ofwel over ‘’de vertroosting vanuit de filosofie’’ (524) van Boëthius. Hij noemde het streven naar wijsheid en de liefde van God als de twee pijlers voor menselijk geluk. 

Organisaties

In ‘Troost die ertoe doet’’  lees ik ook over organisaties die troost bieden. Zoals het in 1980 opgerichte Liliane Fonds. Dit biedt hulp aan kinderen die met een handicap opgroeien in extreme armoede.
De  in 1980 opgerichte stichting ‘’Make a wish’’ vervult de allerliefste wens van een kind met een ernstige soms levensbedreigende ziekte. Van begin tot en met het eind doen zij dit samen met het kind. Het kind staat centraal en krijgt volop aandacht. Daarmee overstijgt het woord ‘’troost’’ de woorden ‘’meeleven’’ en ‘’bemoedigen’’.

Filmpje over Make a Wish

Troost die ertoe doet: verhalen over veerkracht bij verlies en verdriet

• Het boek sluit af met belangrijke inzichten tijdens hun zoektocht opgedane inzichten van de auteurs Inez Lips & Cobi Klappe. Zelf voeg ik nog wat belangrijke websites toe:
• Liliane Fonds; voor hulp aan gehandicapte kinderen die leven in extreme armoede;
• Make a wish: voor het vervullen van de allerliefste wens van een kind met een ernstige soms levensbedreigende ziekte; 
• Monique Velzeboer Foundation: steun aan kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden
• Metta Vihara, Boeddhistisch retraitecentrum;
• Troost die ertoe doet, verhalen over veerkracht bij verlies en verdriet, Inez Lips & Cobi Klappe, Eindhoven, uitgeverij DAMON, ISBN 9 789463 402699, 232 pagina’s, €24,95,
• Met schrijven je verdriet verwerken en je dierbaren weer laten herleven is voor mij herkenbaar. Zie lijst publicaties van Marianne Visser van Klaarwater.

Wist je dat?

Wist je dat van elk verkocht boek 1 euro haar het Lilianefonds gaat? Cobi Klappe behartigde in verschillende staffuncties bij het Liliane Fonds de belangen van kinderen met een ernstige handicap. Inez Lips is tekstschrijfster. Trouwens, op troostverhalen kan je een vraag stellen of je eigen verhaal delen en uiteraard het boek bestellen.

Zie voor meer interessante boeken de website van uitgeverij DAMON