Christmas Carrol Scrooge: hartverwarmend theater in Haarlem, recensie

Volkstoneel op zijn best. Dat is Christmas Carrol Scrooge van Riek Swarte en Het Volk. Hartverwarmend met maar liefst zestig kinderen op het toneel. Een wereld van fantasie met metershoge poppen en spel van professionals en amateurs. In Stadsschouwburg Haarlem genoot ik op 22 december van de première.

Naast me zat de trotse vader van Fien van Vliet. ‘’Sinds de zomer oefende ze twee keer per week 2 ½ rol. Wij mochten niets weten. Op tafel lag het script, maar we keken er niet in. Nu laten we ons door haar verrassen.’’

Christmas Carrol Scrooge: zingende kinderstemmetjes

Terecht glunderde vader van Vliet. Tijdens een talentenjacht haalden 257 kinderen de selectierondes. Uit hen koos de jury 33 kinderen om mee te doen met Scrooge. Als jouw kind daarbij zit, dan voel je je als ouder supertrots. Vooral de ouders van Vliet. Want hun dochter voerde soepel elegant en zelfverzekerd een solodans. Je moet maar durven.
Zelf genoot ik van de kinderstemmetjes. Als geesten van het verleden wekten ze Scrooge (Bert Bunschoten) uit zijn slaap. Kort daarna schraapte verteller Hout (Wigbolt Kruijver) zijn keel. De  slaapkamer met hemelbed veranderde in een klaslokaal met schoolbankjes. De oude vrek in het kleine kind van toen.

Christmas Carrol Scrooge: visueel spektakel

Riecks Swarte gaf de tijd van Charles Dickens (1812-1870) een geheel eigen sfeer. Geschetst in zwarte lijnen verscheen het decor van een metropool vol sloppenwijken. Daarin leidde de geest van het verleden Scrooge langs diverse stoeten en beelden. Bij een groep kinderen verkleed als schoorsteenvegertjes bedekte de gierigaard zijn neus. Volgens hem stonken ze.
Wat zou een door Rieks Swarte ontworpen voorstelling zijn zonder poppen. Hij staat bekend als de ontwerper van de speelgoedvoorstelling. In Christmas Carrol Scrooge bestaat de Geest uit het verleden uit een pop va vier meter In  de stad ziet de oude vrek een protestmars tegen Kerk, Kapitaal en Keizer. Elk verbeeld door een metershoge pop.

Christmas Carrol Scrooge: Joy Wielkens en Adam Kissequel

Vooraan de stoet lopen de donkergekleurde Chanty (Joy Wielkens) en Tomas (Adam Kissequel). Chanty raakte me met haar vanuit haart hart gezongen liederen tegen onrecht. Maar kerstliedjes vindt ze afgesleten, zegt ze in Scrooge.
‘’Elk jaar zingen dat je dreamt over een white, white christmas. Dat gezeur over Rudolph het roodneuzige rendier. En er is zoveel meer met datzelfde gevoel.’’ Liever zingt ze een protestlied tegen slavernij en andere misstanden in de wereld.

Christmas Carrol Scrooge: de geest van de toekomst

Adam Kissequel speelt als Tomas de Geest van de toekomst. Het toneel is leeg op het hemelbed van Srooge  na. Een kleine rouwstoet onder klaaglijke muziek trekt voorbij. Inspiratiebron daarvoor vormde de traditionele rouwstoeten in Suriname met bazuinkoren.
Op het kerkhof vindt een knekeldans plaats. In deze danse macabre praat iedereen met afschuw over de overledene. Ze spugen op zijn graf. Het blijkt het graf van Scrooge te zijn. Verkleed in een jurk met taartjes en hoeprok zingt Panto Dame (Alexander Oliver) een kerstlied. Evenals aan het begin van de voorstelling doet ook nu de hele zaal mee. Aan het eind van Scrooge volgt een staande ovatie.

Christmas Carrol Scrooge: een aanrader, te zien t/m 6 januari in Stadsschouwburg Haarlem

Christmas Carrol Scrooge is een aanrader voor jong en oud.
● Regie:  Javier Lόpez Piᾖόn: Hij wilde zo dicht mogelijk bij Dickens blijven. ‘’Hij leefde in de Victoriaanse tijd op het toppunt van de industrialisatie. Die bracht niet alleen welvaart, maar ook schokkende armoede. Daar schreef hij over. We wisten meteen: er is nog steeds veel ongelijkheid in de wereld. Dus we willen geen vermaak van lang geleden volgens Anton Pieck. Er zijn andere dingen aan de hand. Daar moeten we onze ogen niet voor sluiten.’’
● Script: toneelschrijver Don Duyns. Hij maakte een nieuw verhaal om Scrooge heen. Twee oude mopperkonten, Beuk en Hout, runnen een theater. Ze willen A Christmas Carol van Dickens opvoeren en houden daarvoor audities. Maar de nieuwe generatie met Braziliaanse liedjes vinden ze niets.
Ze gaan het zelf doen. Want het Haarlems publiek heeft recht op een ‘’’hartverwarmende kerstgeschiedenis vol poedersuiker en neoromantiek.’’
● Veel Haarlemmers. Zo’n dertig kinderen, amateurspelers en dansers vormt Scrooge een van de hoogtepunten uit het jubileumprogramma van Stadsschouwburg Haarlem.
● Reuzenpoppen; Inspiratiebron voor de grote poppen vormde het Bread and Puppet Theatre uit Amerika. Rieks Swarte: ‘’De geest van Marley, de overleden zakenpartner van Scrooge, is een pop van vier meter hoog. Best een engerd. Tiny Tim is ook een pop, een klein, donker jongetje. En er is Superwerkman. Hij schiet te hulp. En dan de drie K’s: Keizer, Kapitaal, Kerk.
● Haarlem heeft een rijke cultuur. Neem bijvoorbeeld de Koepelkathedraal, lid van het Grootste Museum van Nederland.  

Wist je dat?

Wist je dat 1500 kinderen in Haarlem deelnamen aan workshops op 14 scholen in Haarlem Noord, Haarlem Oost en Schalkwijk? Zo maakten ze kennis met het theater. Allemaal mochten ze meedoen aan de openbare audities. Uit hen koos de jury 33 kinderen voor de voorstelling. Ze treden op in drie groepen van elf kinderen per voorstelling van Scrooge. 

De 100e verjaardag van Stadsschouwburg Haarlem werd gevierd met een gala-avond.