Tsaar Nicolaas II; door God geroepen, maar werd door de pers verguist

Tsaar Nicolaas II zag zichzelf als Vader van het volk, maar door het begaan van zeven misstappen riep hij hun wraak over zich af. Dat stelde Paul Mosterd op 13 mei tijdens de Vorstendag op paleis ’t Loo in Apeldoorn.

Tsaar Nicolaas II lijkt vooral het slachtoffer geworden te zijn van een slechte pers. Niet de gebeurtenissen maar de visie van de journalist bepaalde het nieuws in de aanloop naar de Russische Revolutie van 1917. Zoals dat ook in onze tijd maar al te vaak gebeurt.

Tsaar Nicolaas II versnelde zijn eigen lot

‘Door het begaan van zeven politieke misstappen versnelde de tsaar zijn eigen tragische lot’’, stelt Paul Mosterd, adjunct-directeur van de Hermitage te Amsterdam. Over welke dat zijn, vertelde Mosterd op 13 mei tijdens zijn lezing over de lopende expositie ‘’Romanovs & Revolutie”.

Tsaar Nicolaas II en zijn zeven misstappen

1) De tsaar trouwde uit echte liefde met Maria Fjodorovna. Zij was draagster van een gen dat tot hemofilie (bloedziekte) kon leiden bij een zoon of dochter. Daarbij bracht hij de continuïteit van het tsarendom in gevaar. Daarmee vevreemdde hij zich van zijn familie.
2) De kroning van Nicolaas II op 26 mei 1896 in de Oespenski-kathedraal van Moskou.  Midden in het gebed van de patriarch brak het kruis van st Andreaskruis, beschermheiige van Moskou. Het volk zag hierin een slecht teken.
Na de ceremonie werd volgens traditie aan het volk voedsel en kroningsbekers uitgereikt. In het gedrang raakte 10.000 mensen vertrapt. Als een vader van het volk bezocht tsaar Nicolaas de gewonden om hen te troosten, Maar volgens de pers vierde hij alleen maar feest.

Opstand 1905; de pers verdraaide de feiten

3) Op zondag 22 januari 1905 organiseerde de orthodox christelijke priester, Georgi Gapon, een protestmars naar het Winterpaleis van tsaar Nicolaas II. Onder de menigte bevonden zich hele families, waaronder ook vrouwen en kinderen.
Mosterd: ‘’Ze hadden honger en kwamen naar het Winterpaleis om begrip te vragen van de tsaar, maar soldaten openden het vuur. Er vielen honderden doden. Volgens de pers gaf de tsaar opdracht tot deze moord, maar de tsaar bevond zich op dat moment niet in sint Petersburg
4) Om zich te beschermen liet tsaar Nicolaas II zich met zijn gezin nauwelijks nog zien. Zoals een journalist schamperde: ‘’Gisteren was er een bal op het Winterpaleis Daar zagen we de tsaar weer eens een keer.’’ Mosterd: “Als monarch moet je je regelmatig aan het volk laten zien. Doe je dan niet, dan gelooft het volk er niet meer in.”

Voer voor de roddelpers

5) Voer voor de roddelpers gaf de komst van de gebedsgenezer Raspoetin (1869-1916). Volgens de media, waaronder ook pamfletten, bestond er een liefdesrelatie tussen de tsarina en Raspoetin. Ook oefende Raspoetin invloed uit op regeringsbesluiten.

Geroepen door God

6) Eerste Wereldoorlog. De tsaar nam persoonlijk het commando op zich in een oorlog die Rusland aan het verliezen was. Zich geleid voelende door God meende de tsaar toch de vijand te kunnen overwinnen.
7) De 1^e revolutie van 1917. Een extreem barre winter en armoede leidden tot een volksopstand. Volgens tsaar Nicolaas II behoorde hem alleen alle macht toe. ‘’Ik ben door God gestuurd en ben alleen verantwoordelijk.” Gedongen door de revolutie koos hij tenslotte toch voor troonsafstand.

Wist je dat?

Wist je dat momenteel in st Petersburg voorbereidingen worden getroffen om de stoffelijke resten van de laatste twee kinderen uit te graven? Poetin wil ze evenals de overige leden van het gezin van Nicolaas II een staats begrafenis geven. De Russische Orthodoxe Kerk voelt daarvoor niets. Ze verklaarde alle leden van het gezin heilig en meent dat ze uitsluitend de kerk toebehoren.

Vorstendag 2017 was een feestelijke dag op paleis het Loo voor de lezers van het blad Vorsten.

Geniet je ook zo van cultureel religieus erfgoed? Ga dan eens naar Tongeren.

---