Kerkrade: koning opende nieuwe musea in voormalige mijnbouwstreek

Ooit was Kerkrade de bakermat van de mijnbouw, nu speelt ze een voortrekkersrol voor musea. Op 8 oktober 2015 opende het koningspaar hier twee nieuwe musea.

Kerkrade: Standbeeld mijnwerker Joep

Trots kijkt mijnwerker Joep sinds 1957 over het Marktplein van Kerkrade. De in brons vereeuwigde figuur herinnert nog aan het mijnwerkersverleden van Parkstad Limburg. De naam Joep verwijst naar st Joseph, de patroonheilige van de arbeid.
In Kerkrade, bakermat van de mijnstreek, herinnert JJep aan ‘’de adeldom van de arbeid, zijn stoere kracht en grootheid als mens. Ook vormt Joep een eerbetoon aan omgekomen mijnwerkers en de eerste mijnwerkers van deze streek: de monniken van Rolduc.

Kerkrade en Monniken van Rolduc

Al in 1100 wonnen monniken van Rolduc vermoedelijk steenkolen in dagbouw. Vanaf de 14^e eeuw raakten de steenkolen aan de oppervlakte uitgeput en moesten de monniken ondergronds verder. Om ook de dieper gelegen lagen te bereiken groeven ze schachten. Met de komst van de Fransen in 1794 raakten de monniken de mijnen kwijt. Het mijncentrum verplaatste zich naar Kerkrade.
Opnieuw staat Kerkrade nu centraal. Op 24 oktober krijgt het Continium Discovery Center  twee nieuwe musea: het Columbus Earth Theater  en het Cube Design Museum. Kerkrade krijgt hiermee het eerste omgekeerde planetarium van de wereld en het eerste designmuseum van Nederland. De drie museale instellingen worden nu al geprezen als de musea van de toekomst vanwege hun innovatie.

Kerkrade heeft met Earth Theatre een wereldprimeur

Het Earth Theatre, gelegen in het onderste deel van Columbus, geeft Kerkrade als bakermat van Parkstad Limburg een wereldprimeur. . Bezoekers kunnen in “Earth, our planet, our home” voor de eerste keer zien wat tot nu toe slechts 500 astronauten zagen:  de blik vanuit de ruimte op aarde.

In Columbus ligt de aarde letterlijk aan je voeten. In het omgekeerde planetarium ervaar je door de ogen van een astronaut de schoonheid en breekbaarheid van onze aarde. Wat doet de vooruitgang van de mens met onze globe? En wat doen wij op onze beurt voor haar?  Naast ‘Earth, our planet, our home’ biedt het spectaculaire theater andere producties zoals ‘ZWART – een ondergrondse reis door de mijnen’, waarin je de verborgen overblijfselen kan aanschouwen van het mijnverleden van de streek.
Je wordt meegenomen in het ondergrondse landschap van Limburg en maakt kennis met deze verlaten wereld met honderden kilometers mijngang, machines en spoorrails. Ook bevind zich hier het eerste National Geographic 3D Theater van Europa. Hier zie je onder andere documentaires en films van National Geographic.

Designmuseum Cube zet Kerkrade op de kaart als centrum van innovatie en internationaal design

De zes verdiepingen tellende kubus van het Designmuseum Cube zet Parkstad Limburg op de kaart als een plaats voor innovatie, internationaal design en co-creatie. Cube richt zich op design ‘for human needs’.
Ofwel, hoe zet je ontwerp in voor menselijke behoeften zoals gezondheid, voedsel, onderdak, veiligheid, geborgenheid en welzijn. In tegenstelling tot andere design musea laat Cube niet alleen design zien; het wordt ook een plek waar kennis wordt gedeeld en nieuwe inzichten tot leven komen.
Zo kunnen bezoekers het verhaal achter het ontwerp ontdekken, van brainstorm tot prototype. Elk jaar biedt de instelling onderdak aan dertig studenten en ontwerpers die daadwerkelijk het designproces doorlopen vanaf de behoefte tot de uiteindelijke uitwerking.

Continium

Continium richt zich vooral ook op kinderen. Ze maken spelenderwijs kennis met elkaar dankzij nieuwe technologie. Ook kunnen ze ontdekken  wat wetenschap voor je leven betekent.
Het gaat niet alleen om de drie aparte instellingen; de openbare ruimte speelt ook een essentiële, verbindende rol in dit project. De openbare routes, zoals de looproute van het station naar de stad, doorkruisen elkaar. Zo vormt het terrein de nieuwe entree tot Kerkrade.

Veranderende rol musea

Hans Gubbels, directeur van Continium discovery center Columbus, bedacht het gehele ontwerp. Hij zegt:  “De plaats van het museum in de maatschappij is aan verandering onderhevig. In een ontgrensd en toekomstbestendig museum gaat het om debat en participatie in plaats van alleen toeschouwen. Met Museumplein Limburg nemen we hier een voortrekkersrol in. We willen een omgeving creëren waar kennis en verwondering over wetenschap, technologie, design en onze aarde tot bloei komen.”

Schacht Nuland

Toch vergeet Kekrade haar mijnwerkersverleden niet. In 2006 opende het Discovery Center in Kerkrade de Schacht Nuland van de Domaniale mijn. Zij is de oudste steenkolenmijn van Nederland.
De schacht werd in 1907 gegraven om de mijnwerkers van zuurstof te voorzien. Vijf jaar na het sluiten van de Domaniale Mijn in 1969, werd de Schacht Nuland een mijnwerkersmonument. Dankzij vrijwilligers is het nu een museum.