Buitenplaats Ockenburgh was van 1947-1996 de grootste jeugdherberg van Europa. Nu is het een trefpunt van ontmoeten, verbinden en inspireren. Zoals het door de oprichter Jacob Westerbaen in 1654  bedoeld was. Op 3 april vond hier de 88^e Hollandia Netwerk Bijeenkomst plaats.

Zowel mijn echtgenoot Peter als ikzelf hadden nog nooit gehoord van Buitenplaats Ockenburgh . En dat terwijl dit landgoed diverse prijzen in de wacht wist te slepen. Zoals in 2024 de European Heritage Award. Dit dankzij de inzet van 150 vrijwilligers. Zij maakten van deze in verval geraakte locatie een klein paleis.

Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh  (SHBO)

Meer dan 150 vrijwilligers werkten een decennium lang aan de renovatie. Nu onderhouden nog zo’n 115 vrijwilligers de villa en de moestuin. Ook organiseren ze het hele jaar door culturele evenementen.
Inmiddels is Karin Zwinkels voorzitster van de SHBO. Als dochter van een tuinder in het Westland verbindt ze deze regio aan het landgoed. Daarnaast is ze onderwijzeres en coach in het speciaal onderwijs.
Supertrots is ze op de European Heritage Award.‘’We kregen deze in 2024 toegekend in de categorie Burgerbetrokkenheid & Bewustwording,’’ vertelde Karin enthousiast. De prijsuitreiking vond plaats in Boekarest.

Buitenplaats Ockenburgh  en het burgerinitiatief     

In 2018 namen burgers het initiatief om Ockenburgh  nieuw leven in te blazen. ‘’De villa was door twintig jaar leegstand zwaar verwaarloosd geraakt’’, zei Karin .’’Bij elkaar besteedden de 150 vrijwilligers circa 80.000 uur aan de restauratie.’’
De vrijwilligers restaureerden niet alleen het interieur maar ook het terrein buiten op de buitenplaats. Onder hen waren ook professionele deskundigen zoals interieurarchitecten en landschapsspecialisten.
Daarnaast kwamen er voldoende fondsen voor het drie miljoen kostende achterstallige onderhoud. Inmiddels is het voor de buurt de verbindingsplek om elkaar te ontmoeten en te inspireren. Zo had stichter Westerbaen het in 1654 ook bedoeld.  

Buitenplaats Ockenburgh en Jacob Westerbaen

Jacob Westerbaen (Den Haag, 7 september 1599 – Loosduinen, 31 maart 1670) wilde als man van Gods woord mensen met elkaar verbinden. En dat ondanks de polarisatie van de toenmalige maatschappij. Remonstranten (Arminianen) stonden lijnrecht tegenover contraremonstranten (Gomaristen)._.
Anders dan de Gomaristen meenden de Arminianen dat menselijk handelen mede Gods genade bepaalden. Dat meningsverschil leidde van 1609 tot 1621 tot een godsdienstoorlog.
Om daaraan een einde te maken nam stadhouder Maurits van Oranje samen met zijn neef Lodewijk het initiatief tot de Dordste synode (13 november 1618- 29 mei 1619).

Jacob Westerbaen: getuige van godsdienststrijd

De Dordtse synode liep voor de remonstranten slecht af. Eerst werden ze uit de synode gezet. Daarna mochten ze geen enkel kerkelijk ambt meer uitoefenen. Daarom besloot Jacob om arts te worden.  
In zijn praktijk kwam ook Anita Weijtsen.  Zij was de diep bedroefde weduwe van Reinier van Groenevelt. Haar man was de broer van de remonstrant Johan van Oldenbarneveldt. Na diens onthoofding (3 mei 1619)  beraamde Reinier een aanslag op het leven van Prins Maurits. Dit mislukte en in 1623 werd ook Reinier onthoofd.

Buitenplaats Ockenburgh ; klein paleis van Jacob Westerbaen

‘’Al snel ontvlamden Anita’s en Jacobs harten  voor elkaar’’ vertelde Karin Zwinkels. ‘’Dat was zeer tegen de zin van haar familie. Anders dan Jacob was Anita van adel en schatrijk. Ook was ze liefst veertien jaar ouder.’’
Desondanks trouwden ze met elkaar. Na haar overlijden in 1647 gaf Jacob de bouwopdracht voor Ockenburgh. Daar wilde hij vooral mensen met elkaar verbinden. Zijn ‘’kleine paleis’’ moest een plaats worden om elkaar te ontmoeten en te inspireren.  

Buitenplaats Ockenburgh  en kasteelprijs 2025

Anno 2025 maakt de tuin kans op de prestigieuze Kasteelprijs. De winnaar wordt op 5 juni bekendgemaakt op paleis Soestdijk en ontvangt tienduizend euro. Prijswinnaars 2 en 3 ontvangen respectievelijk vijfduizend en 2500,= euro.
Met het geld wil het landgoed haar tuin nog toekomstbestendiger en groener maken. Naar het voorbeeld van toenmalige druiventeelt van het Westland wil ze ook een kas plaatsen tegen de druivenmuur.

Tuin van Buitenplaats Ockenburgh ; basis van het Westland

Naast arts was Westerbaen ook dichter. In Arctoa Tempe beschreef hij zijn tuin en landgoed. Hij genoot van al het goede dat zijn eigen tuin bood. Van peren en appels plus van diverse kruiden.
Daarmee legde hij de basis voor de tuin-en fruitteelt in Loosduinen en het Westland. Inmiddels bestaat de tuin uit circa tachtig verschillende soorten bloeiende planten en grassen. Samen met de strook bos ligt de tuin midden in een natura 2000 gebied. De tuin is vrij van bestrijdingsmiddelen.  

Verbinding, ontmoeting, inspiratie

Dankzij het burgerinitiatief zet Buitenplaats Ockenburgh  het gedachtegoed van Jacob voort in de gepolariseerde samenleving van nu.  Dit mede dankzij de inzet van tientallen vrijwilligers. Van tuinonderhoud en verduurzaming plus schoonmaken tot fondsenwerven plus PR met van alles daartussen.
Het motto van Stichting Behoud Ockenburgh is dan ook ‘’Samen Sterk’’. Samen met studenten en professionals waarborgen vrijwilligers het voortbestaan. Ook hebben ze een klein theater voor maximaal vijftig personen.

Theater van buitenplaats Ockenburgh

In de villa en in het theater vierden ze in maart 2025 het tienjarig bestaan van de SHBO. Het theater kwam tot stand dankzij crowdfunding. ‘’We hoopten op 20.000 euro. Uiteindelijk stond de teller op 29.356 euro,’’ vertelde Karin. 
Uiteraard kwam er een feestavond voor de vrijwilligers. Deze werd georganiseerd door de afdeling administratie en communicatie. De theatergroep verzorgde een avond met jazzmuziek in de kas.

Tuincentrum Ockenburg

Directeur Jurrien Kester hield tijdens de plenaire bijeenkomst een speech over tuincentrum Ockenburgh. Samen met zijn broer Maarten nam Jurrien het tuincentrum Ockenburgh in 2022 over van hun  ouders.
PLUK maakt zich sterk voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.  Natuurlijke recreatie en klimaat plus natuuronderwijs zijn daarin de speerpunten.  Met een nieuwe visie op duurzaamheid en inclusiviteit willen ze laten zien dat duurzaam en sociaal ondernemen de toekomst is’, stelde Jurrien.

Het meest duurzame tuincentrum van Nederland

‘’Ik word blij en krijg voldoening om hiermee bezig te zijn’’, zei Jurrien. ‘’We willen het meest duurzame tuincentrum van Nederland worden. Dit alles in samenwerking met de stichting en Villa Bijzonder. Onze missie is mensen samenbrengen en verbinden plus zin geven aan hun leven. ’’ 
Enthousiast is Jurrien ook over het Kabouterpad van Villa Ockenburgh. Dit 1 km lange pad voor kinderen laat hen de natuur ontdekken. ‘’Want hoe kan je kinderen liefde voor de natuur bijbrengen wanneer ze niet zien wat de natuur doet? We moeten samen stappen zetten om de wereld te verbeteren’’, besloot hij zijn betoog.  

Stichting Villa Bijzonder

Vanuit de passie voor Buitenplaats Ockenburgh  ontstond ook Stichting Villa Bijzonder. Dat is een leerwerkbedrijf voor jongeren en volwassenen met enige afstand tot de arbeidsmarkt. Villa Bijzonder richt zich op stage en dagbesteding plus werkbegeleiding.  
Villa Ockenburgh  wil vooral qua werkplek een locatie zijn voor iedereen. ‘’Sociaal ondernemen zit in ons DNA’’ stelde Karin Zwinkels. ‘’Zo werken we aan het meer zelfvertrouwen krijgen van de leerlingen. Bij ons ontdekken ze ook waar hun grenzen en talenten liggen.’’

Het unieke van Buitenplaats Ockenburgh

Karin Zwinkels wees ook op het unieke van deze locatie. ‘’De samenwerking tussen vrijwilligers en commerciële horeca plus Villa Bijzonder komt nergens voor.
Ik ben trots op hen. Samen onderhouden we het landgoed en maken het toekomstbestendig. Daarbij richten we ons op zoveel mogelijk doelgroepen.Zonder vrijwilligers is dit project verloren. Zoals dat voor elk project geldt. Het draait om passie en enthousiasme. We zijn allemaal passanten. Ik ben steeds weer blij met mensen die ervoor willen gaan.’’

Dunea Natuurgebied Solleveld  

Boeiend en inspirerend was ook de lezing van Geogette Leltz (directeur van Nationaal Park Hollandse Duinen). Zij wees op het bij het Nationaal Park  behorende gebied Solleveld.
Vanaf het landgoed Ockenburgh voert een wandeling daarnaartoe. Heen en terug is het een zes kilometers lange route door dit schitterend natuurgebied. Bij terugkomst is het goed toeven op het terras.   

Krom gewaaide bomen

Onderweg zie je door de zilte zeewind krom gewaaide bomen. De eikenbomen zijn in dit stukje Nederland uniek. Nergens staan ze zo dicht bij de zee als juist hier. Ook zie je veel open stukken met infiltratieplassen. Dat zijn duinmeren waarin ze voorgezuiverd rivierwater pompen
.’’Het Nationaal Park Hollandse Duinen telt zevenduizend soorten planten en dieren. En dat midden in de Randstad’’, vertelde Georgette Leltz. Verankeren en verbinden plus versterken zijn onze speerpunten van dit Nationale Park.   

De horeca van Villa  Ockenburgh

De 88^e Hollandia Netwerk Bijeenkomst sloot af met een Italiaans buffet. Dit bestond onder andere uit ravioli en calamares. De keuken staat onder leiding van chefkok Qyhaila Perez. Ze komt uit Curaçao en werkt vooral met verse producten.
Villa Ockenburgh is de commerciële horecapartner van Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh. Ze runt het restaurant en de mooie zalen. Een driegangenmenu kost 39,50 euro.

Links betreffende deze blogpost over Buitenplaats Ockenburgh

• Buitenplaats Ockenburg zet het gedachtegoed voort van oprichter Jacob Westerbaen. 
• Tuincentrum Pluk is een goed voorbeeld van verantwoord maatschappelijk ondernemen.
• Jacob Westerbaen was secretaris van de Dordtse Synode
• Angelique Schipper schrijft Sprookjesboeken en organiseert workshops en tentoonstellingen. Ook geeft ze lezingen en presenteert Barbie-Filmpjes.
• Nationaal Park Hollandse Duinen is in alle jaargetijden een bezoek waard.

Wist je dat?

Wist je dat? Stichting PRET organiseert regelmatig Hollandia Netwerk Bijeenkomsten voor mensen werkzaam in toerisme en recreatie. Daarbij richt ze zich op Zuid-Holland en soms daarbuiten.