Papoea-Nieuw-Guinea ontvangt Paus Franciscus van 6 tot 9 september 2024. De paus gaat eerst naar Port Moresby en op 8 september naar Vanimo. Dit is een uithoek in het moeilijk begaanbare stroomgebied van de Sepik. Op 6 februari 2018 benoemde paus Franciscus de priester Francis Meli (Poi, West New-Brittain, 21 jui 1962) tot bisschop van Vanimo (foto: © Daisy Lisania).
Paus Franciscus ontmoet graag mensen. Zo kijkt hij elke week uit naar de wekelijkse audiëntie op het Sint Pietersplein. Met toestemming van het Vaticaan schonk ik hem persoonlijk in 2023 en ook in 2013 en 2016 een door mij geschreven geloofsboek. Daarnaast reist de paus regelmatig naar mensen in de periferie van de katholieke kerk.
Meest noordwestelijke provincie van Papoea-Nieuw-Guinea
Zo’n uithoek is Vanimo. Deze plaats is de hoofdstad van de Sandaun Province. Dat is de meest noordwestelijke provincie van Papoea-Nieuw-Guinea. Voorheen stond dit gebied bekend als West-Sepik en grenst in het westen aan de Indonesische provincie Papoea (Irian Jaya).
Vanimo is de toegangspoort naar overig Papoea-Nieuw-Guinea. Zoals het bisdom Kavieng. Daar werkte pater Bernard van Klaarwater op het eiland Manus.
Zo ver komt de paus niet. Vanuit Vanimo gaan er geen rechtstreekse vluchten naar Manus. Dit eiland bevindt zich 1326 km ten noord-oosten van Vanimo.
Het bos van Papoea-Nieuw-Guinea
In het door de paus te bezoeken deel van Papoea-Nieuw-Guinea leven de meeste Papoea’s in het bos. ‘’Ik hoop dat de paus ook naar hen gaat om te zien hoe ze leven en wonen,,’’ zegt bisschop Francis Meli. ‘’Onder welke condities. Onder omstandigheden die de paus wellicht niet verwacht. Bij het zien daarvan raakte ik zelf de eerste keer in shock.’’
Niet iedereen is wellicht blij met de komst van de paus. In totaal telt Vanimo meer dan circa 11.200 inwoners. De meerderheid van de gelovigen is verdeeld over diverse christelijke religies. Katholieken zijn in de minderheid. Sommige van de hier wonende Papoea’s tonen zich agressief jegens de katholieke kerk.
Hoop op meer samenwerking
‘’Ik hoop dat de komst van de paus leidt tot meer eenheid tussen diverse christelijke religies. “Zo dat we vooral in moeilijke tijden samen kunnen werken,’’ zegt de bisschop.
De provincie Sandaun is nog steeds een missiegebied. Er werken missionarissen en missiezusters uit tien verschillende landen. Onder hen zijn ook Blauwe Zusters.
Blauwe Zusters in Papoea-Nieuw-Guinea
Het Vaticaan vertrouwde de missie in de Sepik op 13 augustus 1896 toe aan het Genootschap van het Goddelijk Woord (SVD). Ook missioneerden hier de Dienaressen van de Heilige Geest. Zij staan ook bekend als Blauwe Zusters.
Beide ordes zijn gesticht door de Duitse priester Arnold Jansen (Goch, 5 november 1837 – Steyl, 15 januari 1909). Paus Johannes XXIII verklaarde hem op 5 oktober 2003 heilig.
Respect
Arnold Jansen en zijn volgelingen zagen het ontwikkelen van heidenen niet als hun allerbelangrijkste taak. Zwaarder woog de vraag: wat kunnen wij van hen leren?
Daarbij gold vooral respect voor hun culturele verworvenheden.
Deze moest te allen tijde behouden blijven. ‘Je moet iedereen behandelen als je eigen broers en zusters’, stelde Arnold Jansen. Dat gold ook voor de bewoners van Papoea-Nieuw-Guinea. Ook Bernard van Klaarwater vond het niet zo moeilijk om hen als zijn gelijke te zien.
18 maart 1943
Dankzij de missie in Papoea-Nieuw-Guinea kwamen daar steeds meer mensen tot geloof. Totdat de oorlog uitbrak. Volgens keizer Hirohito was de in 1885 begonnen tijd van kolonialisme voorbij. Hij zei te streven naar een groot Aziatisch wereldrijk. Als onderdeel daarvan wilde hij het in Papoea-Nieuw-Guinea ontstane christendom uitroeien.
Op 18 maart 1943 vermoordden Japanse soldaten 50 geestelijken. Een van de slachtoffers was mijn oom Benard van Klaarwater msc. Van de in de Sepik werkzame geestelijken vonden 21 mannelijke geestelijken van de SVD en 18 Blauwe Zusters de dood.
Bisschop Josef Lörks
Het bloedbad van 18 maart 1943 kostte ook het leven van de Duitse Bisschop SVD Josef Lörks (Hanselaer, 24 maart 1876 – Bismarckzee 18 maart 1943). Op 17 december was hij tot bisschop gewijd en tot vicaris van het vicariaat Centraal-Nieuw-Guinea.
Het voorkomen van spionage gold als motief voor deze moord. Daarbij speelde uiteraard ook de wens om het christendom te elimineren. Eigenlijk zouden al deze martelaren zaligverklaard moeten worden. Zodat de moord een plaats krijgt op de liturgische kalender. Ze mag nooit worden vergeten.
De missie bloeide weer op
De liefde voor God was sterker dan de door de Japanners begane wreedheden. Op 15 augustus kwam er vrede. De missie bloeide weer op. Ook in het stroomgebied van de Sepik. Tot 1948 hadden daar de bewoners van Papoea-Nieuw-Guinea nauwelijks contact met elkaar.
Het toenmalige bisdom Wewak in wording bestond uit ondoordringbaar oerwoud zonder wegen. Wel lagen op een oppervlakte van 28.000 vierkante mijl moerassen vol muskieten. Alleen met een vliegtuig of met een boot kon je de missieposten bereiken.
De vliegende bisschop
De Amerikaanse priester Leo Arkfeld ((Butte USA 1912- Madang 1999) werd op 8 juli 1948 benoemd tot apostolisch vicaris van het bisdom Wewak. In 1975 volgde zijn benoeming van de in Papoea-Nieuw-Guinea gelegen plaats Madang.
Als kind droomde Arkfeld ervan om piloot te worden. Dankzij hem als bisschop kreeg nu elke missiepost in zijn bisdom een vliegveld. Dat maakte hen beter bereikbaar. Op 8 september landt de paus op de kleine internationale luchthaven van Vanimo. Daar wordt hij welkom geheten door bisschop Francis Meli.
Misbruikte meisjes en vrouwen
Een belangrijk project is het Lujan Centre for Girls. Dit is een door Argentijnse nonnen gerund centrum voor misbruikte meisjes en vrouwen. Dit betreft zelfs meisjes vanaf 2 of 3 jaar. Er is sprake van zowel seksueel als psychologisch misbruik.
Een ander belangrijk centrum is het Institute of the Incarnate Word fathers in Baro. Dit staat ook bekend als de Holy Trinity Humanists School. Het instituut richt zich op het opleiden van toekomstige leiders van Papoea-Nieuw-Guinea.
Op het lesprogramma staan onder meer normen en waarden. De school heeft een eigen orkest onder de naam ‘’The Queen of Paradise.’’ Nu bereiden ze zich voor op de aankomst van de paus op 8 september.
Historisch
Mgr. Meli noemt het pausbezoek aan zijn bisdom historisch. ‘’Geen enkele paus bezocht ooit dit bisdom. En het zal wellicht ook niet meer gebeuren. Voor de bewoners van Papoea-Nieuw-Guinea is het een groot jubelfeest.
Vanimo is heel klein. Er is een tekort aan diensten die in grotere bisdommen normaal zijn. Ook heeft ze een gebrekkige infrastructuur. De wegen hebben last van achterstallig onderhoud. Het gebrek aan bruggen maakt het oversteken van rivieren lastig. Vooral als het regent,’’ vertelde hij aan Elise Ann Allen van het nieuwsblad Catholic Herald.
Links in dit artikel over het bisdom Vanimo in Papoea-Nieuw-Guinea
- Holy Trinity Humanists School, een school voor het opleiden van toekomstige leiders van Papoea-Nieuw-Guinea;
- Bronnen voor dit artikel:
- 1) Ellise Ann Allen, Interview met mgr. FR. Meli, , Catholic Herald, 15 augustus 2024,
2) Marianne Visser van Klaarwater, ‘’Waarom zouden we bang zijn ‘’ (Gopher, 13 september 2022). - Het Stanley Hotel in Port Moresby heeft vijf sterren.
Wist je dat?
Wist je dat zuster Daisy Lisania eind september 2024 voor een paar dagen naar Duitsland komt? Ik ga haar ontmoeten in Aken. Daar geef ik aan haar de liturgische objecten van de in 2024 gesloten kerk Maria Koningin in Baarn.
Mede dankzij mijn vader kreeg deze kerk een toren. Dankzij zijn broer kreeg de st. Francis Xavier parish in Bundralis een kerk. Door het geven van liturgische objecten uit de Maria Koningin helpt mijn vader als het ware alsnog postuum zijn broer Bernard.
Een prachtig mooi verhaal over de Paus en jouw geliefde oom Bernard. En Ik hoop dat deze moedige missionaris door de Paus een juiste benaming krijgt in de boeken en in de geschiedenis. Tevens daardoor ook symbool mag zijn voor de vele missie – genoten, mannen en vrouwen die hun moeilijke taak hebben uitgevoerd en hun hele leven hebben gewijd aan de missie en de mensheid. Voor jou hoop ik dat je wens na alle inspanningen en het schrijven van het boek over je oom ( binnenkort zelfs in het Engels vertaald ) uit mag komen,. Mijn voorgevoel zegt dat het goed gaat komen door hulp van gene zijde, je geliefde (n) staan je bij. veel succes en kracht wens ik jouw Marianne, en ook aan Peter, in deze spannende bezoek -week in September zal zowieso veel emotie zijn. Bidden en Danken, dat is aan ons en God is groot … groetjes Riiny X Jan
Hartelijk bedankt, Riny,
voor je reactie. Het voelt voor mij als het volbrengen van Roels missie.
Hij vertelde mij vaak, dat hij met een missie naar de aarde was gekomen.
Danzij hem raakte het verhaal bij mijn familie bekend en nu mag ik daaraan verder werken.
Dit als de volle nicht van Bernard van Klaarwater. Ik ben trots op mijn oom, de broer van mijn vader.
Hartelijke groet en veel liefs,
Marianne
Wat een mooie start van de voorbereiding voor de komst van de paus as 8 september.
Een mooie inkijk van de voorbereidingen.
Dank je wel.
Hartelijk bednakt voor je reactie, Annelies.
Inmiddels heeft de werkloze IC’ter Larry Adenuga met behulp van Artificial Intelliogence
het boek vertaald in het Engels. Larry hielp me ook bij de presentatie in de plebanie van de KoepelKathedraal.
Deze vertaling heb ik gestuurd naar de Bisschoppen Conferentie van Papoea-Nieuw-Guinea.
Inmiddels zijn er ook ontwikkelingen omtrent de zaligverklaring van Bernard van Klaarwater.
Fernando Clememnte Santos, die in dember 2023 benoemd werd tot
postulator van de Missionarissen van het Heilig Hart, gaat contact opnemen
binnen Papoea-Nieuw-Guinea voor een mogelijk onderzoek.
Volgens het nieuw ingestelde onderzoek daar weten vijf priesters en diverse gelovigen
van het leven van mijn oom.
Het is allemaal heel spannend en het voelt voor mij als een samenspel tussen mijn eerste man,
dankzij wie het lot van mijn ooom bekend raakte, mijn oom en God als de grote regisseur en
mij als het werktuig in Zijn handen.