Humanitaire waarden maar ook Bijbelse verloederden, hoe verder?

Sint Catharijnekerk Brielle, Marianne Visser van Klaarwater met burgemeester Gregor Rensen, Bijbelse waardeneneBijbelse waarden en humanitaire verloederden. Wat kunnen we leren van de historiej
Sint Catharijnekerk Brielle, Marianne Visser van Klaarwater met burgemeester Gregor Rensen,

Humanitaire waarden en normen maar ook Bijbelse vormen het cement voor een mooie maatschappij. Helaas raakten ze verloederd. Wat nu? Gregor Rensen (burgemeester van Brielle) en Theo te Wierik (provinciaal overste MSC) lazen ‘’Waarom zouden we bang zijn?’ Daarna vroeg ik hen om hun visie.  

Gregor Rensen tijdens opening Herdenkingsjaar 1572 dat zich richtte op de humanitaire waarden.
Gregor Rensen tijdens opening Herdenkingsjaar 1572 dat zich richtte op humanitaire en Bijbelse waardenn. Sint Catharijnekerk Brielle, 24 maart 2022.

Burgemeester Gregor Rensen van de gemeente Brielle noemt onze samenleving verruwd. Hij wijt dat aan de secularisatie en aan de toegenomen individualisering. Deze laatste is volgens Rensen het gevolg van het dominante neo-liberalisme. Verder wijt hij het ook aan het marktdenken van de laatste vier decennia. ’’Iedereen wordt geacht zelfredzaam te zijn maar niet iedereen lukt dat.’’

Humanitaire waarden en christelijke idealen

De bevlogenheid in ‘’Waarom zouden we bang zijn?’’ raakt Rensen. ‘’Ik heb een zwak voor mensen die opkomen voor hun idealen en deze ook in praktijk proberen te brengen. Hier ligt voor mij de waarde van de biografie over Bernard van Klaarwater.
Dit schetst aan de hand van biografisch materiaal onder welke moeilijke omstandigheden jonge gelovigen (priestergewijd of niet) de wereld introkken. Ze voelden zich geroepen om van hun geloofsovertuiging kond te doen. En moesten dat zelfs soms met de dood bekopen.
’’

Humanitaire waarden: compassie

Niet alleen het gevoel door God geroepen te zijn dreef de bevlogenen. Ze missioneerden vooral ook vanuit compassie. Zoals blijkt in ”Waarom zouden we bang zijn?” ‘’Daarbij kozen ze niet zelden de kant van de arme mensen in ontwikkelingslanden bij hun strijd tegen armoede en onderdrukking,” zegt Rensen.
”Missie- en zendelingswerk worden tegenwoordig niet zelden vereenzelvigd met  kolonialisme en imperialisme. Grote westerse landen wilden vanaf het laatste kwart van de 19e eeuw om hun politieke macht en economische gewin vergroten.
Kolonialisme is natuurlijk zeer omstreden momenteel. Want het ging gepaard met oorlogen en onderdrukking. Kerk en macht gingen helaas ook vaak samen, Dat leidde niet altijd tot goede gevolgen voor de eenvoudige gelovigen
.’’  

De door de Papoea's en Bernard van KLaarwater gemaakte kerk in Bundralis
De door de Papoea’s en Bernard van KLaarwater gemaakte kerk in Bundralis

Bijbelse waarden: respect

Er speelde nog iets waardoor missie en zending omstreden raakten. Zo blijkt uit een brief van Bernard van Klaarwater op 2 februari 1925 aan de katholieke missie op Bali. In deze brief wijst hij op het gebrek aan respect.
’Wanneer we in de missie komen dan zien we met grenzeloos medelijden op onze broeders. We achten ons ver boven hen verheven. We geloven nauwelijks dat ze ook mensen zijn zoals wij.
Het is van het uiterste belang om niet met deze dwaze gedachte naar de missie te komen. Zo moeilijk is het niet om hen te zien als onze gelijken.” (uit: Waarom zouden we bang zijn?).
Vanuit deze visie bouwde Bernard samen met de Papoea’s de kerk in Bundralis.

Christelijke waarden: nederigheid

Bernard liet de Papoea’s volkomen vrij bij het verfraaien van de kerk in Bundralis. ”Ik beschik niet over de over de capaciteiten om hierin leiding te geven,” erkende hij. ”Het is exotische kunst. Wij als westerling kennen daarvan niet de geheimen”, stelde hij.   
Het verhaal over de bouw van de kerk raakt Theo te Wierik. Als provinciaal overste van de Missionarissen van het Heilig Hart schonk ik hem het eerste exemplaar van de biografie.
Prachtig is het hoe hun cultuur zichtbaar werd in het gebouw. Maar vooral ook mooi is hoe zij samen gewerkt hebben aan het tot stand komen van deze kerk. Wat dit betekende in hun onderlinge verdere samenwerking.

Bernardus van Klaarwater leefde twintig jaar samen met de papoea's humanitaire waarden
Bernardus van Klaarwater leefde twintig jaar samen met de Papoea’s. Hij voelde zich een met hen.

Solidariteit en sociaal fatsoen  

Uit voorgaande blijkt dat positieve waarden leiden tot meer verbonden- en verdraagzaamheid. In onze sterk geïndividualiseerd geraakte en op prestatie gerichte maatschappij raakten deze omgangsvormen vervlakt. Hoe krijgen we dit goed?
’Solidariteit en sociaal fatsoen zijn ver te zoeken’’, stelt Rensen. ‘’Je zou willen dat er weer een voortrekkersgroep komt die iets van die positieve Bijbelse waarden weer weet te actualiseren en ze als inspiratiebron te verspreiden.”

Voortrekkersgroep

Wat ik wil weten is hoe Rensen zich zo’n voortrekkersgroep voorstelt. ‘’Wat mij zelf betreft zeker niet in de vorm van een hiërarchische of religieuze stroming. Laat staan instituut. Het zou juist om een beweging van meer algemene humanitaire en intermenselijke positieve waarden moeten gaan. De essentie van de mens is toch samen-leven.
Ik geloof zelf niet meer in een God. Wel geloof ik in een samenleving die voor een belangrijk deel geïnspireerd wordt door bijbelse en humanistische waarden. Daarbij  denk ik ook  aan waarden van andere godsdiensten en niet-religieuze sociale denkers en filosofen.
’’

Boeklancering ''Waarom zouden we bang zijn?''. Theo te Wierik, provinciaal overste Missionarissen van het Heilig Hart, ontvangt het eerste exemplaar
Boekpresentatie ”Waarom zouden we bang zijn?” op 13 september in de Nicolaaskerk van Baarn. Theo te Wierik, provinciaal overste Missionarissen van het Heilig Hart, ontvangt het eerste exemplaar.

Hoe gaan we verder?

Hoe gaan we verder op weg naar een mooiere samenleving? Dat wil ik ook weten van Theo te Wierik. Hij noemt de biografie over Bernard van Klaarwater een bijdrage aan een ‘opnieuw bezinnen.’‘’Het boek heeft mij opnieuw laten zien hoe belangrijk het werk van de missionarissen (alle vrouwen en mannen, gewijd en niet gewijd) is geweest en op veel plaatsen nóg is!
Tegelijkertijd moeten we de wil hebben om met de ervaringen van al deze vrouwen en mannen te kijken wat nú nodig is in deze wereldwijde samenleving. Daarbij moet het niet meer zo zeer gaan over zij en wij. Het moet vooral gaan over wij. Hoe gaan we samen deze aarde bewoonbaar houden? Zodat er ook toekomst is voor hen die na ons komen.
Waar willen en moeten we staan?
Durven we met onze beide benen in de modder van deze samenleving te gaan staan als christenen net als oom Bernhard? Met een open oog, oor en hart voor iedereen (echt iedereen!!!) en voor Gods’ schepping?’’

”Waarom zouden we bang zijn?” is een uitgave van Gopher.

Humanitaire en Bijbelse waarden

  • Burgemeester Gregor Rensen wil mensen hoop schenken.
  • Theo te Wierik ontving tijdens de boekpresentatie het eerste exemplaar van ’’Waarom zouden we bang zijn?’’
  • Bernard van Klaarwater msc werd samen met 50 andere geestelijken op 18 maart 1943 vermoord. Als ‘’martelaren van nu’’ verdienen ze eigenlijk een plaats op de liturgische kalender.
  • Jaarlijks worden in bedevaartsoord Brielle de martelaren van Gorcum herdacht.
  • Verbondenheid was in 2022 en verdraagzaamheid is in 2023 het thema van de 1572 gemeenten.  Zij herdenken de geboorte van Nederland zoals dit ontstond in 1572.
  • Op 28 maart 2023 opende koning Willem-Alexander in Brielle het herdenkingsjaar 1572. Centraal stond de al 450 jaar durende zoektocht naar de realisatie van positieve waarden.  
  • De Sint Catharijnekerk: een gemeenschapshuis voor meer verbonden- en verdraagzaamheid.

Wist je dat?

Wist je dat burgmeester Rensen het Godshuis vooral wil zien als een gemeenschapshuis? Een voortrekkersrol daarin speelt de Sint Catharijnekerk in Brielle. Overigens deelt Rensen de visie van Rob Mascini zoals beschreven in ‘’Nog is het licht in de tempel niet gedoofd.’’ Hiermee voert Mascini een pleidooi voor een open kerk.  

Kijk voor informatie en bestellen op de website van ‘’Waarom zouden we bang zijn?’

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *