Kasteel Duivenvoorde (1226) is een oase van stilte en rust in de drukke Randstad. Je hoort er vogeltjes fluiten en ruikt er de natuur. Binnen is het sfeervol dankzij de vele bloemen, boeken, een gedekte tafel en meer. ‘’Hier is mijn liefde voor kastelen geboren,’’ zegt een zaalgids tegen mij.
De zaalgids neemt me mee naar een portretje van een meisje. ‘’Dit is Henriette van Neukirchen genaamd Nyvenheim. Zij erfde in 1817 als tienjarige kasteel Duivenvoorde. Het was toen een bouwval. Alle ramen waren kapot en overal lekte het. Het was rijp voor de slopershamer.
Zo ver kwam het niet dankzij haar in 1830 gesloten huwelijk met de schatrijke Johan Nicolaas Steengracht. Hij was de zoon van de eerste directeur van het Mauritshuis in Den Haag. Evenals Henriette hield hij van het kasteel’’
Kasteel Duivenvoorde, een trots familiebezit
Kasteel Duivenvoorde was bijna acht eeuwen lang het trotse bezit van een en dezelfde familie. ‘’In Duivenvoorde dachten ze niet in eeuwen maar in generaties’’, vertelt conservator Simone Nieuwenbroek aan Peter en mij.
Philips van Wassenaer (1215-1248) opende de lange rij van 27 generaties eigenaren. Vererving vond zowel plaats in de manlijke als vrouwelijke lijn.
Als laatste bewoonster verliet Ludolphine Van Haersma Buma, barones Schimmelpenninck van der Oye in oktober 2019 het kasteel. Ze verhuisde met haar man naar een Haags appartement wegens de vele trappen in het kasteel.
Arent van Wassenaar Duivenvoorde en Willem van Oranje
Peter heeft sinds kort een loopfiets. Wegens de rollator-vervanger beperkt hij zijn bezoek tot de begane grond. Daar laten we ons imponeren door de Marotzaal (circa 1717) met zijn plafond van stucwerk. Daaronder zien we in gouden lijsten levensgrote portretten van de opeenvolgende generaties Van Wassenaer.
Boven de schouw hangt het portret van Arent van Duivenvoorde (1528-1599). Gekleed in een armoedige grijze mantel nam hij als watergeus in 1566 deel aan de beeldenstorm.
Dit tot ergernis van zijn oom Adriaan van Wassenaar Duivenvoorde. Hij was deken van Dordrecht en dus een hooggeplaatst katholiek geestelijke. Desondanks liet hij aan Arent kasteel Duivenvoorde na.
Op verzoek van Willem van Oranje werd Arent admiraal van de vloot op de Zuiderzee. ‘’Hij is de held van de familie’’, zegt de audiotour. Arent had onder andere een groot aandeel in de inname van Brielle ( 1 april 1572) en het ontzet van Leiden (3 oktober 1574).
Kasteel Duivenvoorde; het willen imponeren
De familie van Wassenaar wilde met de Marotzaal vooral imponeren. Zo moesten de bezoekers overtuigd raken van de hoge status van hun gastheer. Mede dankzij de Vrienden van Duivenvoorde zijn de consoletafels, de schilderijlijsten en acanthusbladeren in vergulde stijl teruggebracht.
De wens om welvaart uit te stralen zie ik ook terug in de eetzaal. Tijdens diners kwamen het duurste tafelzilver en porselein op tafel. Totdat Johan van Wassenaar (1578-1645) op 23-jarige leeftijd eigenaar werd van kasteel Duivenvoorde.
Liever naar Den Haag
Johan werd een belangrijk man met invloedrijke functies die zich vooral in de Haag afspeelden. Zo werd hij in 1603 namens de ridderschap lid van de Staten van Holland. Verder werd hij Hoogheemraad van Rijnland en ook curator van de Universiteit Leiden.
Daarom verhuisde hij naar Den Haag waar hij een statig huis liet bouwen op de Kneuterdijk en het Lange Voorhout. Met als gevolg dat kasteel Duivenvoorde te kampen kreeg met achterstallig onderhoud.
Totdat Henriette van Neukirchen genaamd Nyvenheim het kasteel erfde. Zij trouwde met de schatrijke Nicolaas Johan Steengracht. Samen herstelden zij de pracht en glorie van kasteel Duivenvoorde.
Genieten in en rondom kasteel Duivenvoorde
- Landgoed Kasteel Duivenvoorde nodigt uit tot het maken van een wandeling of fietstocht. Het totale landgoed is bijna 270 ha groot. Het park is een Rijksmonument en aangelegd door tuinarchitect J.D. Zocher. Een dagkaart kost anderhalve euro exclusief drie euro parkeren.
- Het kasteel telt veertien vertrekken met historische interieurs uit de 17e tot de 19e eeuw.
- In de Hof van Duivenvoorde serveren ze een heerlijke lunch en ander lekkers.
- In de landschapswinkel van Duivenvoorde is van alles te koop al dan niet in de eigen stijl van het kasteel.
- Vrienden van Duivenvoorde geven het prachtige kasteel en landgoed steun. Je bent al vriend voor vijftig euro per jaar. Ook is er een kring van ‘’Gulle gevers’’ met extra privileges en voordelen.
- Johan Steengracht van Oostcapelle was de eerste directeur van het Mauritshuis (1822).
- De tentoonstelling Bloeiend Duivenvoorde vertelt het verhaal van Johan Steengracht.
- Het gezicht op Delft en andere meesterwerken in het Mauritshuis kan je ook online bewonderen. Zie de website over het virtueel museum Johannes Vermeer.
- In 2023 bezochten wij in Brouwerij De Prael in den Haag een markt vol toeristische tips.
Wist je dat?
Wist je dat Johan Steengracht het befaamde schilderij ‘’Gezicht op Delft’’ van Johannes Vermeer afkeurde? Hij wilde het geen plaats geven in het Mauritshuis. Op last van koning Willem I kwam het er toch . Nu behoort dit meesterwerk tot de topstukken van dit museum.
Kasteel Duivenvoorde telt liefst 22.000 objecten verzameld door 27 generaties eigenaren. Elk stuk vertelt iets over de familie. Kijk voor meer informatie op de website van buitenplaats Duivenvoorde
In 2015 verscheen bij uitgeverij U2pi mijn boek ”Het geloof van Oranje: vrijheid, verbondenheid, tolerantie.” Door mij geschreven boekjes over ons vorstenhuis verschenen sinds 2005 in de populairwetenschappelijke serie Actuele Onderwerpen. Ook schrijf ik blogposts over ontmoetingen met Koning Willem-Alexander en/of koningin Maxima. Dat leidt tot allerlei uitnodigingen, zoals ook voor de opening van de Geboorte van Nederland op 24 maart 2022 in Brielle.