Vluchten uit de Oekraïne. Dat deed Svetlana Tarhasuk (47). Samen met haar dochter Maria (27) en kleinkinderen Max (7) en Sophia (1) vluchtte ze vanuit Lviv naar Haarlem. Ook Svetlana’s zus Olga (37) en haar zoontje Alexander (2) kwamen mee. Hun mannen bleven achter om te vechten voor de vrijheid van hun vaderland. Over dit alles sprak ik met Paulien Heesbeen die het gezin liefdevol onderdak bood in haar eigen huis op een woonwagenlocatie van Haarlem.

Vluchten uit de Oekraïne betekent dat je bijna al je bezit achter moet laten. Met slechts vijf tassen kwamen de vrouwen en kinderen in Haarlem aan. Haar ouders bleven in Lviv. ‘Vanuit Nederland regelt Svetlana dat wat er voor haar ouders moet gebeuren, zoals het bezorgen van hun medicijnen. Op afstand sturen ze ook hun mannen aan,’ vertelt Paulien aan mij.

Vluchten uit de Oekraïne, 24 uur wachten

De man en schoonzoon van Paulien haalden Svetlana en haar kinderen met hun eigen auto op. Onderweg passeerden ze veel legertrucks. Zodra ze bij de grens uitstapten voelden ze de ijzige kou. Totaal verkleumd vielen Svetlana en haar kinderen in de auto meteen in slaap.  
‘Om te vluchten uit de Oekraïne hadden ze maar liefst24 uur in de grens bij de grens moeten wachten. Mochten ze wel of niet de grens oversteken?’, vertelt Paulien. ‘Svetlana had 24 uur lang de jongste op haar arm gedragen. Haar ledematen bleven dagenlang pijn doen. Door de ijzige kou is er een baby  overleden door onderkoeling.’

Oekraïne en Rusland, een hel vol geweld 

Door te vluchten uit de Oekraïne ontsnappen Oekraïense vrouwen aan het geweld in hun vaderland. Het zijn niet alleen de bombardementen die het leven tot een hel maken. ‘De Russen verkrachten ook Oekraïense vrouwen’, vertelt Paulien Heesbeen, en veelal moeten ze dat met de dood bekopen.  
De Russische agressors kennen geen of nauwelijks genade. Ze zijn als robots met een ingebouwde chip. Ze doen wat Poetin zegt.  

Vluchten uit de Oekraïne, weg van het plunderen

Sterk vermoeid stapten Svetlana, dochter, neefje en kleinkinderen in de auto. ‘Er is geen eten meer en daarnaast wordt er geplunderd. Voordat ze vluchtte hamsterde Svetlana heel veel meel, zout en suiker zodat ze tenminste iets konden eten.’
Volgens Paulien Heesbeen, althans zo wordt beweert via sociaal media, looft president Zelenski tweeduizend euro uit voor mannen die komen vechten. ‘Onder hen bevinden zich veel oudgedienden en scherpschutters’,  Waarop ik vraag of ze ook niet op Poetin kunnen mikken. Al hoewel… de Russische president heeft veel dubbelgangers.

Vluchten uit de Oekraïne , maar dan?

Na het vluchten uit de Oekraïne staan de moeders voor de vraag: wat nu?  ‘De oorlog en het vluchten duurt al twee weken maar er is nog steeds niets geregeld. De kinderen moeten naar school kunnen gaan. Er moet een BSN nummerkomen en een werkvergunning. Anders dan zo veel vluchtelingen uit andere landen willen vluchtelingen uit de Oekraïne zo snel mogelijk aan het werk’, zegt Paulien.
‘Als je belt met instanties dan weten ze niets. Mensen uit de Oekraïne weten de weg niet. Ook spreken ze de taal niet. Svetlana doet dat wel want ze werkte als huishoudelijke hulp vijf jaar in Nederland. Daarna heeft ze steeds haar Nederlands bijgehouden. Anders dan de vele andere Oekraïense vluchtelingen kan zij zich wel verstaanbaar maken.’

Ontrukt aan het levensritme en -structuur

Dat geldt niet voor haar kinderen en zo veel andere mensen die vluchten uit de Oekraïne. Ze moeten leven in een vreemd land en zich zien te redden in een vreemde taal. Ze raken uit hun ritme en levensstructuur.
‘Svetlana en de andere Oekraïense vrouwen willen zo snel mogelijk terug naar Lviv’, zegt Paulien.  Het is een prachtige stad. De kerk heeft gebrandschilderde ramen en in de stad staan prachtige beelden Maar wat is daar straks van over? En wat gebeurt er met haar ouders en man?’

Svetlana vluchtte maar leeft in een hel van angst en onzekerheid.  Zoals zoveel vrouwen uit het land van president Volodimir Zelenski. Je ziet de wanhoop en het verborgen verdriet, maar ze kunnen dit  niet uiten. Ze behoren niet alleen tot een trots volk maar ook zijn de moeders voor hun kinderen en familie een rots in de branding.

Verder lezen over Oekraïense vluchtelingen:

• De overheid  raadt ten stelligste af om zelf naar de Oekraïne te reizen.
• Haarlemmers die een kamer over hebben kunnen deze tijdelijk verhuren aan stadsgenoten die tijdelijk geen huis hebben? Dit kan dankzij het initiatief Onder de Pannen.
• Een van de corridors om te vluchten leidt naar Wit-Rusland. Daar bewieroken monumenten de Russische heroïek. Het is een wereld van bedrog die de ziel van het Russische volk verwrong.
• Nog lezen we in de media berichten over de Oekraïne maar hoe lang nog? In de Russische dictatuur is er geen plaats voor de vrije pers. Wereldwijd staat de persvrijheid onder druk.   
• De Russen verspreiden veel nepnieuws, maar er was ook fakenieuws tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648);  
• In Europees verband wordt overlegd over de verblijfsstatus, werkvergunning e.d. voor de Oekraïense vluchtelingen volgens stichting Vluchtelingenwerk.
  • Nieuwkomers en het beheersen van de Nederlandse taal is niet altijd zo vanzelfsprekend.
  • Marjo van Schaik maakte met vluchtelingen uit Oekraine een interessant kunstobject. Dit is te zien in de expositie Makers of Materials in het Tilburgs Textielmuseum.

Wist je dat?

Wist je Paulien vindt dat ook vluchtelingen gebruik moeten kunnen maken van Onder de Pannen? ‘Ze zijn door de oorlog beroofd van hun vrijheid. Dat worden ze weer in een AZC waar ze tussen twee weken en twee jaar kunnen verblijven.’ Paulien staat op nummer 6 van de lijst Trots Haarlem. A.s. woensdag stemmen Peter en ik op haar.

Kijk voor meer informatie op de facebookpagina van Paulien Heesbeen.