Vriendenkring van de Nieuwe Bavo verrijkte kathedraal met een doopkapel

Vriendenkring Nieuwe Bavo, een kunstwerk als dank voor 10 jaar voorzitterschap
Vriendenkring van de Nieuwe Bavo, Atti Noordhof kreeg een kunstwerk als dank voor 10 jaar voorzitterschap

De vriendenkring van de Nieuwe Bavo werd in 2009 opgericht. Dankzij hen kreeg de koepelkathedraal een nieuwe doopkapel met kunstwerken van Gijs Frieling en Marc Mulders. Dit werd gevierd met een feestelijke bijeenkomst voor de leden. Voorzitster Atti Noordhof stond stil bij de woorden: ‘’Jij bent er’ en ‘’ik zal er zijn.’’

Vriendenkring van de Nieuwe Bavo gaven Gijs Frieling iodract tot het maken van een sokkel voor de doopschaal
Vriendenkring van de Nieuwe Bavo gaven Gijs Frieling opdracht tot het maken van een sokkel voor de doopschaal

Bij het binnenstappen van de sint Bavo overviel me een gevoel van rust na de hectische wereld buiten de muren van de kerk.
De mogelijke komst van IS-vrouwen en hun kinderen naar Nederland. De stikstofproblematiek. De protesten en de onrust. Sinds de stichting Vrienden van de Bavo in 2009 werd opgericht is de wereld ingrijpend veranderd.

Tien jaar Vriendenkring van de Nieuwe Bavo

’Een lust voor het oog en een ervaring voor de ziel. Dat is de Koepel Kathedraal’’, zegt Atti Noordhof. Sinds tien jaar is ze voorzitster van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo.
Ze nam me mee naar de doopkapel met haar vele glas-in-loodramen. ‘’Het licht schijnt op een kind dat omringd wordt door schoonheid. Een mooier begin van een mensenleven is niet denkbaar’

Vriendenkring van de Nieuwe Bavo en hun opdracht aan Gijs Frieling

Boven de door Gijs Frieling gemaakte mozaïek over Mozes en het brandend braambos lees ik de woorden: ‘’ik zal er zijn’’. In opdracht van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo maakte hij ook een keramische voet voor de doopschaal. Daarop las ik de woorden: ‘’je bent er’’.
Over het verband tussen deze twee zinnen schreef plebaan van Ogtrop op zijn website Kerkengek: ‘En zo wordt de kleine geschiedenis van de dopeling gekoppeld aan de grote geschiedenis van God met zijn mensen!

Glassculpturen van Marc Mulders in de doopkapel
Glassculpturen van Marc Mulders in de doopkapel

Het licht

Vanaf mijn plaatsje op de kerkbank keek ik naar de door Jan Dibbets gemaakte glas-in-loodramen. Aan de ene kant laten aan weerszijden engelen het licht door. Aan de andere kant overheerst de duisternis.
Daar dringen geen zonnestralen door het glas heen. Aan deze kant vond in 1942 de deportatie plaats van 600 Haarlemse Joden. Als stil protest tegen deze oorlogsmisdaad staan daar in het Hebreeuws de woorden: God sprak: ‘er zij licht’. Met andere woorden: niet de duivel maar God overwint.

Vriendenkring van de Nieuwe Bavo en cultuur

Na de mis en een gezellig samenzijn in het nieuwe koffiehoek van de koepelkathedraal liepen we naar de sacristie. Daar verraste de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo ons op een cultureel programma, voorafgaande aan de lunch.
Gijs Frieling vertelde als impressionist in woord en beeld wat hij in zijn kunstwerk zichtbaar maakt. We nemen niet alleen waar met onze ogen. Slechts voor 60% krijgen we met onze ogen een indruk.

Muurschildering van Gijs Frieling: Mozes en het brandend braambos, Koepelkathedraal Haarlem
Muurschildering van Gijs Frieling: Mozes en het brandend braambos, Koepelkathedraal Haarlem

Solistenopleiding van het Muziekinstituut onder leiding van Michelle Mallinger

De leerlingen van de Junior-en Seniorsolistenopleiding van Michelle Mallinger verraste ons met een concert. In het begeleidend pianospel van Lennie Kerkhof hoorde ik de golfjes van het water tijdens de Barcarolle van Jacques Offenbach. Als een wals zongen Elvie Lagerwey en Kirina Geerlings het lied van de gondeliers uit Venetië.
Diep ontroerd raakte ik door het O mio babbino Caro uit Gianni Schichi. Bij de eerste tonen van dit door Abbi Butron gezongen lied schoten bij mij de tranen in mijn ogen.
Ook verbaasde ik me door de zangtechniek van deze jonge solisten. Het gemak waarmee Jill Viëtor de hoogste noten in Music for a while van Henry Purcell. De dramatiek die Danieke Bakker legde in Solveigh’s lied uit de Peer Quint Suite van Edward Grieg.
Het volume van Lisanne Bosman vulde de sacristie tijdens het zingen van Die Nacht van Richard Strauss.
De Nacht neemt alles weg die dierbaar is
Ze neemt het zilver van de beek
En van de koperen dom van de kathedraal
Steelt ze het goud

Apocalyps, Ik zal er zijn, jij bent er

Het lied Die Nacht deed me denken aan de Apocalyps als het thema van de mis. Aan de ramen met de Hebreeuwse teksten die geen licht doorlaten. Ik lees de zin: ‘’ik zal er zijn’’. Aan de woorden: ‘’Je bent er.’’
Onder de indruk liep ik naar de grote zaal voor de warme lunch. Ik verwachtte een buffet met soep, broodjes, kroketten. Maar wat ik zag waren keurig gedekte tafels. Er wachtte ons een verrukkelijk menu met culinaire hoogstandjes.
Tussen de twee gangen door nam Atti Noordhof het woord. Ze herhaalde de woorden, die mij zo raakten. ‘’Jij bent er’’ en ‘’ik zal er zijn.’’ Ze vroeg zich af, waarom die zinnen haar ontroerden. Waarom ze juist nu de kathedraal binnenkomen.

De tijd van na de tweede wereldoorlog en nu

In toeval gelooft Atti niet. Tijdens de lunch ging ze in op de vraag waarom die twee zinnen haar zo ontroeren. ‘’Ik denk dat dit te maken heeft met de tijd waarin ik opgroeide. Ik ben van direct na de tweede wereldoorlog.
Het was de tijd waarin christenen nadachten over de God waarin ze geloofden. Want hoe had het allemaal kunnen gebeuren, terwijl er toch een God was? En mensen die in de mens geloofden, vroegen zich af doe de mens dit had kunnen doen. Wie was God? Wie was de mens?
En vroegen ze zich af, zouden wij mensen, ervoor kunnen zorgen dat er een wereld kwam waarin dit soort verschrikkingen niet meer zouden gebeuren?

Warme lunch van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo
Warme lunch van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo , voorgerecht: salade van geroosterde groenten met een warm kadootje van geitekaas met boerenhoning en verse tijm.

Wij zijn Zijn ogen en oren, handen en voeten

Dat kon, zei de Duitse theologe Dorothee Sölle. Want God kan alleen maar bestaan via ons. Wij zijn Zijn ogen en oren. Zijn handen en voeten. Daarbij ging zij er ervanuit, dat God bestond en dat die God een liefdevolle God was.
Eigenlijk was het de God van de verlichtingsfilosofen. Ze geloofden in de mogelijkheid van vooruitgang, ook in moreel opzicht. Wij als de ogen en oren van een God die liefde was, wij moesten en konden voor die vooruitgang zorgen.
Wij met zijn allen konden een wereld scheppen, waarin die liefde volle God te zien was. Ik denk dat het die overtuigingen uit mijn jonge jaren mij steeds ontroeren bij de zinnen: ‘’Ik zal er zijn’’ en ‘’Jij bent er’’.’’
Atti noemt het geen toeval, dat juist in deze tijd deze woorden de kathedraal binnenkomen. In deze tijd vol onderling wantrouwen. Door migratie, verstedelijking en verzuiling zijn er steeds meer mensen die we niet kennen. Tijdens de tweede wereldoorlog was de vijand zichtbaar Nu duikt hij opeens op in de massa met alle gevolgen van dien.    
Atti noem de twee zinnen geen toeval. ‘’Ze dragen mij op de ander, elke andere, te zien als bijzonder. Als mensen die een plaats onder de zon verdienen. Dezelfde zon die ook mij beschijnt.’’

Gijs Frieling en zijn werk

Vriendenkring van de Nieuwe Bavo en de doopkapel.

  • De gebrandschilderde glassculpturen en ramen voor de doopkapel zijn gemaakt door Marc Mulders. Als dank schonk hij aan de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo een glazen doopschaal met gebrandschilderde schelpmotieven. In opdracht van de stichting maakte Gijs Frieling een keramische voet.   
  • Solistenopleiding van het Muziekinstituut. Als zangdocent stelt Michelle Mallinger zich onder andere tot doel het ontwikkelen van de zangtechniek van zeer talentvolle en gemotiveerde zangers van het Muziek Instituut van de Sint Bavo. Ze zorgen voor alle solo’s bij de hoogmissen en ook voor optredens buiten de kerk.
  • De voortreffelijke lunch werd verzorgd door Villa Zomerdijk, Restaurant, B&B, Terras, te Velsen.
  • Op 4 mei 2016 bewonderde prinses Beatrix het interieur van de koepelkathedraal sint Bavo.
  • Meer over kunst in de koepelkathedraal lees je op de website Kerkengek van plebaan J.van Ogtrop. Daarin beschrijft hij onder andere de ramen van Jan Dibbets en overige kunst in de koepelkathedraal van Haarlem.

Wist je dat?

Voor het voltooien van haar 12 jaar durende restauratie kreeg de sint Bavo de Europa Nostra Award. De organisatie heeft als doel het behoud van cultureel erfgoed binnen Europa. Het project met de hoogste kwaliteit beloont ze met deze prestigieuze prijs.

Regelmatig schrijf ik over kunst. Dat leidt tot vele uitnodigingen. Zoals voor de opening van de expositie Flash/Back in het Mauritshuis. Hiervoor lieten zestien fotografen zich inspireren door eeuwenoude meesterwerken. De expositie werd geopend door Koning Willem-Alexander. Ze vond plaats op 1 juni 2022 ter ere van de 200e verjaardag van het Mauritshuis.  

Wil je lid worden van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo of toetreden tot het bestuur? Kijk dan op de website van Vrienden van de Koepelkathedraal.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *